--> -->
Trang chủ Bờ cõi biển đảo Cuộc sống vùng biên
09:36 | 19/06/2021 GMT+7
Theo dõi thoidai.com.vn trên

Lửa hồng ở làng cổ vùng biên giới Tây Nguyên

Trong ngôi làng bên dòng Đắk Bla huyền thoại ấy, người già người trẻ sống yên bình bên dòng sông và họ giữ lại những ngọn lửa hồng cho làng cổ mấy mươi đời qua.
Phơi cá hố ở làng chài Phơi cá hố ở làng chài
Đầu xuân ở chùa làng Đầu xuân ở chùa làng
Nghề "giật lùi" ở miền biển lặng Nghề "giật lùi" ở miền biển lặng

Làng cổ Kon K’Tu bên bờ Đắk Bla - nơi còn lưu giữ nhiều ngôi nhà cổ truyền thống của dân tộc Ba Na

Làng Kon K’Tu bên bờ Đắk Bla - nơi còn lưu giữ nhiều ngôi nhà cổ truyền thống của dân tộc Ba Na

Lửa hồng làng cổ

Cách trung tâm TP. Kon Tum chừng 8km, làng Kon K’tu thuộc xã Đắk Rơ Wa, TP. Kon Tum (Kon Tum) là một ngôi làng cổ của đồng bào Ba Na. Đó là ngôi làng còn giữ lại hầu như nguyên vẹn nhất những ngôi nhà cổ trên miền cao nguyên này.

Theo những người già kể lại, trước năm 1920, làng rất đông dân, nhưng rồi qua một trận dịch đậu mùa, người bệnh chết quá nhiều, nên những người còn khỏe cũng sợ hãi bỏ làng ra đi. Cơn đại dịch lắng xuống, những người sống sót tìm về làng cũ, nhưng chỉ còn lại mấy gia đình nhỏ vẫn bám trụ. Thời gian trôi qua, nơi đây dần trở thành làng đông đúc với trên 100 hộ dân và khoảng 600 khẩu như hiện nay.

Với người làng Kon K’tu, thì đây là nơi đầu tiên họ được nuôi lớn, nơi tâm hồn họ thấm đẫm trong văn hóa dân tộc mình. Những người già vẫn thủy chung với làng cũ, có lẽ vì trong sâu xa, họ tìm thấy ở đó những gì thiết thân nhất, gần gụi nhất.

Già làng A Xép của làng Kon K’tu cùng cháu bên “nhà rông cha”

Già làng A Xép của làng Kon K’tu cùng cháu bên “nhà rông cha”

Già làng A Xép giải nghĩa rằng, Kon K’tu trong tiếng Ba Na có nghĩa là làng cũ, ngôi làng có từ thời cổ xưa. Kon K’tu chứa đựng niềm tự hào của cộng đồng các DTTS ở Tây Nguyên. Vì theo quan niệm của họ, dù ở giữa sông dữ và núi hiểm, nhưng ở đâu có người Tây Nguyên lập làng, thì ở đó chắc chắn có địa thế phong thủy tốt, đất đai canh tác màu mỡ, không bị khô hạn.

Qua những biến động của thời gian, lịch sử, nhiều làng ở khu vực Tây Nguyên đã đánh mất dần đi nét văn hóa truyền thống đặc sắc, mất đi kiến trúc làng cổ truyền, thì Kon K’tu vẫn ít nhiều giữ được kiến trúc “làng tròn” với mô hình các nhà xây dựng xung quanh nhà Rông. Đây là kiến trúc cổ của các làng DTTS trên địa bàn tỉnh Kon Tum mà rất ít làng còn giữ lại, với nguyên liệu hoàn toàn lấy từ rừng: Cột gỗ, sàn gỗ, vách gỗ, mái lợp tranh săng. Tuyệt nhiên không tìm thấy một thứ gì bằng kim loại, dù chỉ là một chiếc đinh. Kon K’tu có lẽ là ngôi làng cổ đẹp nhất Tây Nguyên cho đến hiện tại.

Quần tụ quanh nhà rông là 20 ngôi nhà sàn truyền thống của người Ba Na không kém phần bề thế, nguyên liệu cũng hoàn toàn lấy từ rừng. Từng ngôi nhà đều thể hiện sự công phu, tỉ mẩn, khéo léo của những người đã tạo ra chúng. Những ngôi nhà tranh lá ấy lặng lẽ đứng cạnh nhau như một đám nấm mọc giữa rừng, quây lấy nhà rông như đàn gà con quây quanh mẹ.

Già làng A Xép bên hiên nhà Rông

Già làng A Xép bên hiên nhà rông

Nhà sàn của đồng bào Ba Na có hình chữ nhật, với chiều dài trung bình khoảng 10m. Mỗi căn nhà gồm 12 cây cột được chia đều mỗi bên 6 cây để tạo nên sự vững chãi, cân bằng cho ngôi nhà. Người làng thường dựng cột nhà sàn bằng gỗ cà chít, có nhà làm bằng gỗ hương, gỗ trắc… tạo nên sự bền và chắc cho ngôi nhà. Trong những ngôi nhà dài, có 3 đến 4 đời người Ba Na sinh sống với nhau. Đó là sự gắn kết cộng đồng dân tộc và là niềm tự hào của người Ba Na.

Nơi đây vẫn thường được lựa chọn để diễn ra các lễ hội truyền thống như: Mừng lúa mới, Đâm trâu, Tết Ét đong... hằng năm. Bên cạnh đó, là các trang phục truyền thống, các món ăn dân tộc đặc sắc như cơm lam, thịt gà nướng muối ớt, cá thác lát nấu chua, măng rừng xào… và tất nhiên không thể thiếu ghè rượu cần bằng nếp than cay cay ngọt lịm. Tất cả mang dư âm, hương vị của người Ba Na, phong phú mà cũng rất riêng biệt.

Người mẫu của làng

Kon K’tu bây giờ được coi là Làng Văn hóa cổ nhất Tây Nguyên. Trong ngôi làng ấy, già làng A Xép bỗng trở thành “người mẫu xịn” của làng, để những nghệ sĩ tha hồ “sáng tác” giữa không gian những ngôi nhà sàn và nhà rông truyền thống. Già A Xép cười rung chòm râu bạc, khi bỗng dưng được mang danh “người mẫu” của làng.

Già làng A Xép được các nhiếp ảnh gia coi là

Già làng A Xép được các nhiếp ảnh gia coi là "người mẫu" của làng Kon K'tu

Suốt gần 20 năm qua, chẳng hiểu vì đâu người nơi khác đến làng nhiều thế. Người ta thấy già với chòm râu bạc, đôi mắt tinh anh, dáng người tráng kiện trong bộ áo chui đầu, cổ xẻ, hở ngực, cộc tay, đóng khố hình chữ T. vác chiếc rìu lên rẫy. Hình ảnh ấy như đại diện cho văn hóa Tây Nguyên, khiến nhiều người thích thú. Và rồi họ chụp ảnh già, một người, hai người, nhiều người, rồi nhiều đoàn đến. Già A Xép làm “người mẫu bất đắc dĩ”, phục vụ cho những nhiếp ảnh gia và những người yêu thích bộ môn chụp ảnh. Cái dáng ngồi, dáng đứng, cách nheo mắt, nụ cười trong chòm râu bạc của già với tẩu thuốc hiện lên những tấm hình của nhiều người, được đưa đi khắp mọi nơi, cả xứ Bắc lẫn trong Nam, ra cả nước ngoài nữa. Đằng sau nó còn ẩn chứa một vẻ đẹp nghệ thuật mộc mạc, dân dã, đậm chất Tây Nguyên.

Nhiều người bảo già A Xép là người nổi tiếng nhất làng. Già chỉ cười bảo: “Chỉ mong cái áo, cái khố này lên hình đẹp, chỉ mong nhà rông này lên hình đẹp, để nhiều người biết tới làng mình hơn, nhiều người yêu văn hóa truyền thống Ba Na hơn, để truyền thống Ba Na mình còn giữ được mãi”. Già A Xép nói rồi đặt tay lên ngực trái, nơi có trái tim của mình. Già bảo đã vui tự trong tim này.

Nhà rông truyền thoogns của làng Kon K’tu cao tới tới 22m

Nhà rông truyền thống của làng Kon K’tu cao tới tới 22m

Bây giờ, khi cuộc sống đổi thay nhiều hơn, làng cổ Kon K’tu vẫn nằm men theo dãy núi phía bờ sông Đắk Bla, ở đó thấp thoáng những ngôi nhà sàn truyền thống, những nếp nhà nhỏ đơn sơ và bình dị, xen lẫn một vài khu làm dịch vụ Homestay đúng nghĩa - cùng ăn, cùng sinh hoạt với gia chủ. Một ngôi nhà rông làm nơi sinh hoạt cộng đồng - nơi những đứa trẻ chơi nhảy dây vô tư dưới nắng. Hiện nay, dân làng thường xuyên đón các du khách đến thăm và chứng kiến sinh hoạt của người dân trong làng. Cũng có nhiều người xin ở lại, được ngủ tại nhà rông để tìm hiểu văn hóa của người Ba Na. Những năm gần đây, được sự quan tâm đầu tư của Nhà nước, làng đã có nhiều công trình giao thông, thủy lợi, hệ thống trường học, các dự án vay vốn xóa đói giảm nghèo... Nhưng làng vẫn giữ được vẻ đẹp của bao đời.

Lửa hồng ở làng cổ 5

Cuộc sống thường nhật của dân làng Kon K'tu hôm nay.

Cuộc sống thường nhật của dân làng Kon K'tu hôm nay.

Già A Xép ngồi bên nhà rông, tay tỉ mẩn lau vết bụi trên một thân gỗ. Già bảo đây là cái cột chính của nhà rông. Rồi già trầm tư nhìn ra khoảng không phía trước với mái nhà rông vững chãi, lừng lững giữa trời xanh thẫm. Trong trí nhớ của già lại hiện về cái khung cảnh đêm xoang rừng rực lửa. Tiếng chiêng, tiếng cồng rộn rã cả các làng bên. Điệu xoang vui thâu đêm suốt sáng. Trai gái Ba Na ngả nghiêng say men rượu cần. Đó là linh hồn của làng, linh hồn của người Ba Na nghìn đời qua và vẫn còn tiếp diễn đến hôm nay và mai sau.

Bình yên ở làng cổ nơi miền sơn cước Quảng Nam Bình yên ở làng cổ nơi miền sơn cước Quảng Nam
Có một miền quê ở lưng chừng vùng sơn cước, nơi những ngõ đá, những ngôi nhà cổ bằng đá, hàng rào và cả giếng đá đã tạo nên một nếp làng yên bình mà độc đáo.
Phơi cá hố ở làng chài Phơi cá hố ở làng chài
Khi thuyền vào bờ, xa xa những chiếc xe máy mua cá, chở cá tấp nập đến. Những ngày này, ngư dân ven biển bắt đầu khai thác cá hố. Đây là loài hải sản có giá trị cao được xuất khẩu ra nhiều nước.
Bình minh ở làng chài Thọ Quang Bình minh ở làng chài Thọ Quang
Những người dân của ngôi làng ven biển Thọ Quang (Đà Nẵng) là những người luôn gắn bó với biển và cảm nhận được vẻ đẹp tiềm ẩn của biển cả bao la buổi bình minh.

Tiêu Dao - Đinh Dũng
Nguồn: baodantoc.vn

Tin bài liên quan

CARE hỗ trợ người dân canh tác bền vững, tăng thu nhập

CARE hỗ trợ người dân canh tác bền vững, tăng thu nhập

Tổ chức CARE International in Vietnam (CARE) vừa tổ chức sơ kết giai đoạn 1 dự án She Feeds the World (SFtW). Theo đó, tính đến tháng 4/2025, dự án đã hỗ trợ hơn 8.000 người tiếp cận và áp dụng các phương pháp canh tác bền vững, tiếp cận nguồn lực sản xuất và cải thiện khả năng tham gia thị trường.
Đạp xe hữu nghị: thúc đẩy giao lưu nhân dân Việt Nam - Trung Quốc

Đạp xe hữu nghị: thúc đẩy giao lưu nhân dân Việt Nam - Trung Quốc

Sáng 31/3, tại cửa khẩu quốc tế Hoành Mô (Việt Nam) - Động Trung (Trung Quốc) đã diễn ra hoạt động đạp xe đạp hữu nghị với chủ đề "Đạp xe qua biên giới, hữu nghị đồng hành" năm 2025.
20 sinh viên Tây Nguyên được nhận học bổng Hessen (Đức)

20 sinh viên Tây Nguyên được nhận học bổng Hessen (Đức)

Vào ngày 27/2, lễ trao học bổng Hessen được tổ chức tại Trường Đại học Tây Nguyên. 20 sinh viên xuất sắc năm học 2024-2025 đã được nhận học bổng này.

Đọc nhiều

Việt Nam - Azerbaijan: Hoài niệm đẹp cần được tiếp nối bằng thành tựu mới

Việt Nam - Azerbaijan: Hoài niệm đẹp cần được tiếp nối bằng thành tựu mới

Nhân chuyến thăm chính thức của Tổng Bí thư Tô Lâm tới 4 nước bạn bè truyền thống của Việt Nam, trong đó có Azerbaijan, phóng viên tạp chí Thời đại đã có cuộc trao đổi với TSKH. Nghiêm Vũ Khải, Chủ tịch danh dự Hội hữu nghị Việt Nam - Azerbaijan, Nguyên Trưởng ban liên lạc các cựu sinh viên Việt Nam tại Azerbaijan về những kỷ niệm sâu sắc, kỳ vọng vào tương lai và vai trò của đối ngoại nhân dân trong việc củng cố quan hệ hai nước.
Họp mặt kỷ niệm 80 năm Ngày Chiến thắng trong chiến tranh vệ quốc vĩ đại

Họp mặt kỷ niệm 80 năm Ngày Chiến thắng trong chiến tranh vệ quốc vĩ đại

Chủ tịch Hội hữu nghị Việt-Nga Thành phố Hồ Chí Minh khẳng định, với ý chí, lòng quả cảm và tình yêu tổ quốc, nhân dân Xô viết đã giữ vững nền độc lập và chặn đứng quân phát xít xâm lược thế giới.
Diễu hành “Đoàn quân bất tử” tại Hà Nội: Tri ân, kết nối, tiếp bước lịch sử

Diễu hành “Đoàn quân bất tử” tại Hà Nội: Tri ân, kết nối, tiếp bước lịch sử

Ngày 6/5 tại Hà Nội, Đại sứ quán Liên bang Nga tại Việt Nam phối hợp với Trung tâm Khoa học và Văn hóa Nga tổ chức lễ kỷ niệm nhân dịp 80 năm Ngày Chiến thắng trong Cuộc Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại (9/5/1945 - 9/5/202) và 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 – 30/4/2025), 71 năm Ngày Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 – 7/5/2025).
Khai mạc Đại lễ Vesak Liên hợp quốc 2025

Khai mạc Đại lễ Vesak Liên hợp quốc 2025

Ngày 6/5 tại Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM), Đại lễ Vesak Liên hợp quốc 2025 khai mạc với chủ đề “Đoàn kết và bao dung vì nhân phẩm con người: tuệ giác Phật giáo vì hòa bình thế giới và phát triển bền vững”. Đại lễ do Ủy ban tổ chức quốc tế Đại lễ Phật đản Vesak Liên hợp quốc và Giáo hội Phật giáo Việt Nam đồng tổ chức.
[Video] Tổng giám đốc UNESCO Audrey Azoulay chúc mừng Đại lễ Phật đản Vesak 2025

[Video] Tổng giám đốc UNESCO Audrey Azoulay chúc mừng Đại lễ Phật đản Vesak 2025

Nhân dịp Đại lễ Phật đản Vesak 2025 được tổ chức tại thành phố Hồ Chí Minh (Việt Nam), Tổng giám đốc UNESCO Audrey Azoulay đã gửi lời chúc mừng tới cộng đồng Phật tử toàn cầu.

Multimedia

Xem trên
hon 2700 dai bieu du dai le phat dan vesak lien hop quoc 2025 tai viet nam
infographics ngay quoc te phong chong tieng on 2542025 bien phap giam thieu tac dong cua tieng on
infographics pha lau thang co vao danh sach mon ham ngon nhat dong nam a
 
Rewind 10 Seconds
00:00
00:00
00:00
Fullscreen
Error loading media:
File could not be played
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước
Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời
MV "Bắc Bling": Cụ già, em nhỏ ngân nga, du khách gần xa tỏ bày hứng thú
[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai
[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)
Tết của bác sĩ trực cấp cứu - hồi sức tích cực
Đại sứ nhóm G4 hát "Năm qua đã làm gì"
[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025
[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện
[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão
[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới
Thời tiết hôm nay (5/5): Bắc Bộ nắng nóng trên diện rộng

Thời tiết hôm nay (5/5): Bắc Bộ nắng nóng trên diện rộng

Theo Trung tâm Khí tượng Thủy văn Quốc gia, ngày 5/5, khu vực Bắc Bộ được dự báo chiều tối và đêm có mưa rào và dông vài nơi, ngày nắng, có nơi nắng nóng.
Thời tiết hôm nay (3/5): Cảnh báo mưa lớn cục bộ, lốc, sét ở Tây Nguyên và Nam Bộ

Thời tiết hôm nay (3/5): Cảnh báo mưa lớn cục bộ, lốc, sét ở Tây Nguyên và Nam Bộ

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, chiều và tối 2/5, khu vực Nam Bộ có mưa rào rải rác và có nơi có dông, Tây Nguyên có mưa dông cục bộ, có nơi mưa to. Chiều và tối 3/5, hai khu vực này có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to với lượng mưa từ 10-30mm, có nơi trên 50mm.
Xuân Ất Tỵ - 2025

Xuân Ất Tỵ - 2025

Xuân Giáp Thìn - 2024

Xuân Giáp Thìn - 2024