CÔNG NGHỆ: MỜI, NỘI DUNG: GIỮ

Sức ảnh hưởng suy giảm. Không có khả năng thích ứng, nhất là về công nghệ và kỹ thuật. Thay đổi trong môi trường kinh doanh.

Ðó là ba thách thức lớn và phổ quát nhất đối với tất cả các toà soạn báo chí trên thế giới, theo nghiên cứu của Viện Reuters (trực thuộc Ðại học Oxford) năm 2018. Thêm vào đó, mạng xã hội vẫn là nguồn cập nhật tin tức của độc giả nhưng đang có xu hướng giảm do niềm tin vào các nền tảng kỹ thuật lớn ngày một xói mòn sau hàng loạt tai tiếng.

Phóng viên Zing.vn đa phần ở lứa tuổi 9X rất trẻ trung, xông xáo và năng động

Theo số liệu xếp hạng các trang báo và thông tin điện tử tại Việt Nam. Zing.vn đã trở thành một trong những báo điện tử có lượng bạn đọc (visitor) lớn nhất. Ra đời năm 2013, Báo Tri thức trực tuyến (Zing.vn) hiểu rất rõ con đường mình phải đi để tạo được khác biệt trong bối cảnh nhiều báo "anh lớn" khác đã định hình và tạo dấu ấn, bản sắc riêng: Phải đáp ứng tốt nhất có thể những nhu cầu không ngừng thay đổi của độc giả trong giai đoạn bùng nổ truyền thông xã hội và công nghệ phát triển.

Ý thức rõ mình đang ở đâu và khả năng đến mức nào, trong suốt gần 6 năm qua chúng tôi đã tận dụng triệt để lợi thế của mình: Nền tảng công nghệ. Báo chí trực quan )ảnh, video, đồ họa) luôn được đầu tư quyết liệt như là điểm nhấn và khác biệt của Zing.vn. Chúng tôi đã tận dụng lợi thế nền tảng công nghệ đó trong việc phân phối sản phẩm báo chí và tiếp cận độc giả mới.

Thế nhưng, tòa soạn lại tiếp tục đối diện một câu hỏi hóc búa khác: Chúng tôi đã có những thành công nhất định trong việc mời độc giả đến "gian hàng" của mình để xem sản phẩm, nhưng làm cách nào để họ ở lại lâu hơn, lần sau lại đến và rủ thêm nhiều người khác đi cùng?.

Sản phẩm có thể đáp ứng được yêu cầu đó không gì khác ngoài báo chí chất lượng. Rõ ràng nền tảng công nghệ là lợi thế, nhưng với một trang báo, giá trị cốt lõi cuối cùng vẫn phải là nội dung chất lượng.

Tận dụng nền tảng công nghệ hiện đại để từ đó tập trung xây dựng những bài báo có giá trị và tầm ảnh hưởng, đây là điểm cốt tử để Zing.vn có thể vượt qua những thử thách ngày nay và đáp ứng sự kỳ vọng ngày một cao từ độc giả.

Nói cách khác, đó là sự kết hợp không thể thiếu giữa báo chí trực quan và báo chí chất lượng, và là tiêu chí cốt lõi định hình giá trị của những sản phẩm chuyên sâu trên Zing.vn.

SỰ ĐỒNG NHẤT TRONG SÁNG TẠO

Nội dung – trực quan không thể tách rời... Một sản phẩm báo chí Long Form trên Zing.vn không phải là công sức của chỉ một cá nhân. Ðứng đằng sau nó là một tập thể nhiều phóng viên, biên tập viên được chúng tôi tuyển dụng, đào tạo dựa trên ba giá trị lõi: Văn minh – Năng động – Liêm chính.

Long form không thể chỉ là một bài dài nhiều chữ được ''mông má" trang trí mà thành. Một sản phẩm báo chí chất lượng, đủ sức "rủ" người đọc đi cùng chắc chắn phải cho họ thấy có câu chuyện của mình, của những người xung quanh và hơi thở cuộc sống trong đó. Và điều đó sẽ không chỉ thể hiện trong câu chữ, mà còn ở cách thiết kế, trình bày sản phẩm. Ðó là lý do đội ngũ nội dung và trình bày trực quan không bao giờ làm việc riêng lẻ; họ tham gia cùng nhau ngay từ khâu định hướng, triển khai đề tài và hoàn tất sản phẩm.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ trao đổi với phóng viên Zing.vn bên lề kỳ họp Quốc hội

"ĐI CHỢ" và "CHẾ BIẾN"

Một trong những lo ngại lớn nhất của những người làm công tác bếp núc toà soạn là phóng viên thiếu sáng tạo và tự kiểm duyệt khi thực hiện đề tài chuyên sâu. Do vậy, cái chúng tôi yêu cầu phóng viên gửi lên sau khi trở về từ hiện trường không phải là một bài hoàn chỉnh, mà là một dạng nhật ký tác nghiệp.

Trong đó, phóng viên được thoải mái ghi chép tất cả những gì mình có từ: quan sát hiện trường, lời thoại nhân vật, bối cảnh xung quanh, và cả cảm nghĩ của chính mình. Phóng viên được phép, hay nói đúng hơn là khuyến khích, thể hiện quan điểm cá nhân trong nhật ký đó. Khuyến khích điều này vì có khi những chi tiết phóng viên cho là "không đáng", dưới góc nhìn biên tập, chúng tôi lại nghĩ là đắt giá vô cùng.

Với cách làm này, đội ngũ bếp núc tòa soạn sẽ phải lao động nhiều hơn – thay vì chỉ xử lý một bài khoảng 1.000 chữ, chúng tôi sẽ phải đọc miệt mài một nhật ký hiện trường lên đến 5.000-7.000 chữ để gạn lọc những chi tiết đắt giá nhưng có thể bị bỏ sót. Nhưng rõ ràng, thành quả thu về thì lại rất đáng công sức bỏ ra.

Ví dụ như bài Long form 20 năm sau quy hoạch, người dân Thủ Thiêm sống trong cơ hàn, tăm tối, hai bạn phóng viên trẻ gửi về toà soạn gần 10.000 chữ sau những ngày lăn lộn tại hiện trường. Thế nhưng, cái lõi cho mạch của toàn bài xuất phát từ một dòng cuối cùng trong nhật ký của phóng viên: "Em thấy thương các cô chú quá, lớn tuổi rồi mà vẫn phải mày mò tự học luật để chứng minh là mình không sai". Khi đọc tới đây, chúng tôi đồng ý đây rõ ràng là chi tiết đắt giá và do vậy, nó phải là ý chủ đạo xuyên suốt của bài và những chi tiết được gạn lọc đều phải xoay quanh đó.

Một ví dụ khác, khi Quốc hội lần đầu tiên tiến hành "hỏi nhanh đáp gọn" vào phiên họp tháng 5/2018, chúng tôi đặc biệt chú ý tới quy định mỗi đại biểu chỉ được hỏi 1 phút trong phiên chất vấn vì đoán chắc rằng, tỉ lệ đại biểu hỏi quá giờ sẽ cao và những con số thống kê xoay quanh vấn đề này sẽ đem lại những kết quả thú vị.

Một bạn phóng viên chuyên xử lý data dữ liệu được giao phụ trách toàn bộ phần này và kết quả là những bài Long form kết hợp data khá khác biệt. Những con số thú vị trong lần đầu hỏi nhanh đáp gọn ở Quốc hội. Trong đó, độc giả không chỉ có thể tìm thấy tỉ lệ đại biểu đặt câu hỏi lố giờ, mà còn là cụm từ nào được bộ trưởng nào sử dụng nhiều nhất, bộ trưởng nào hay nói "mong bà con hết sức thông cảm" nhiều nhất…

Khi bài viết được đăng, có đồng nghiệp hỏi chúng tôi là toà soạn sử dụng "tool" nào cho những dữ liệu này. Câu trả lời thì có lẽ khó tin ngay, nhưng hoàn toàn là sự thật: Ðó là công sức ngồi "nhặt đậu" của bạn phóng viên trong nhiều giờ chất vấn để có được những dữ liệu cho bài viết. Ðương nhiên, có sự đóng góp không thể thiếu của đội ngũ trực quan, thiết kế để những dữ liệu này gần gũi và dễ hiểu hơn đối với bạn đọc.

Từ tháng 6/2018, Zing.vn ra mắt chuyên mục VOICES, quy tụ các bài quan điểm, góc nhìn sâu về chủ đề thời sự nóng. Các bài viết hướng tới sự khác biệt, văn minh, và lập luận dựa trên dữ liệu, chứng cứ. Một lần nữa, dấu ấn không thể thiếu của VOICES là phần minh hoạ được đầu tư công phu, chăm chút bởi đội ngũ thiết kế. Sau một năm xuất hiện trên thị trường, điều làm bạn đọc nhắc tới VOICES ngoài nội dung ra thì không thể không kể đến yếu tố trình bày ấn tượng.

Rõ ràng, báo chí chất lượng và thế mạnh trực quan luôn phải đi song hành để làm nên những sản phẩm mà Zing.vn tự hào mang bản sắc của riêng mình. Và trong bối cảnh đang có nhiều lo ngại một ngày nào đó, robot sẽ thay thế phóng viên, biên tập trong tòa soạn, chúng tôi tự hào đội ngũ với tư duy năng động, văn minh của mình đã, đang và sẽ đủ sức định hình bản sắc toà soạn qua những sản phẩm chất lượng cao, khác biệt đó.

Với những giá trị cốt lõi đã đặt ra và quyết tâm đi đến cùng, tương lai của Zing.vn nằm ở những con người đầy chất trẻ, luôn sẵn sàng đổi mới và đương đầu với thử thách.

Nhà văn mang “Bình minh ở Sahara” đến với độc giả Việt Nam TĐO - Nằm trong khuôn khổ Ngày hội Sri Lanka tại Hà Nội, Công ty sách Liên Việt phối hợp với Đại sứ quán Sri ...

Trung thu 2016: Bộ ảnh “Mẹ ơi, con lớn rồi...” chiếm chọn trái tim của độc giả TĐO - "Trăng cao vừa sáng vừa tròn/Con về với Mẹ, ấm lòng Mẹ ơi..." đó là lời mở đầu cho bộ ảnh “Mẹ ơi! ...

Helen Le kí tặng sách ẩm thực cho độc giả Đà Nẵng Từ một du học sinh, Helen Le về nước và trở thành chuyên gia ẩm thực, quảng bá món ngon Việt Nam đến bạn bè ...