Hàng hóa xuất khẩu giảm tính cạnh tranh

Theo Sắc lệnh của Tổng thống Donald Trump, mức thuế đối ứng với hàng hóa Việt nam nhập khẩu vào Mỹ điều chỉnh giảm từ 46% xuống còn 20%. Tuy nhiên, nếu là hàng hóa trung chuyển, gian lận xuất xứ Việt Nam xuất khẩu vào Mỹ vẫn phải chịu mức thuế đối ứng lên tới 40%.

Mức thuế đối ứng này hiện đang cao hơn so với mức 19% áp dho một số nước trong khu vực ASEAN như Indonesia, Malaysia, Philippines, Thái Lan và Campuchia. Các quốc gia này hiện đều là những đối thủ cạnh tranh với Việt Nam trong xuất khẩu các nhóm hàng chủ lực như điện tử, dệt may, giày dép, đồ gỗ, thủy sản... Mức thuế đối ứng Mỹ dành cho Việt Nam cao hơn, dẫn đến khả năng làm hàng hóa xuất khẩu giảm tính cạnh tranh, nguy cơ đối tác hủy hoặc thiếu đơn hàng gây khó khăn cho sản xuất và đảm bảo việc làm của nhiều doanh nghiệp.

Nhiều mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam có khả năng giảm tính cạnh tranh sau mức thuế đối ứng. (Ảnh: VOV).

Nhận thấy sau khi Sắc thuế của Tổng thống Donald Trump được ban hành, không có quốc gia xuất khẩu dệt may lớn nào được hưởng mức thuế tốt ở mức cơ sở 10%, chia sẻ trên VOV, ông Hoàng Mạnh Cầm, Phó Chánh Văn phòng HĐQT Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) nhận định, khả năng rất cao trong thời gian tới, nhu cầu dệt may tại thị trường Mỹ sẽ giảm do giá tăng.

“Đối với dệt may Việt Nam, mặc dù chưa có biểu thuế cụ thể áp dụng cho từng dòng hàng dệt may, nhưng bước đầu có thể thấy ngành hàng không có lợi thế về thuế theo thông báo mới này. Với mức thuế đối ứng 20%, dệt may Việt Nam sẽ cao hơn Thổ Nhĩ Kỳ (mức 15%), Campuchia và Indonesia (cùng ở mức 19%) và ngang bằng đối thủ trực tiếp là Bangladesh (mức 20%) và thấp hơn Ấn Độ (mức 25%)”, ông Cầm cho biết.

Điều đáng lưu ý theo ông Cầm là ở khu vực châu Phi - vốn được coi là “cứ điểm” của sản xuất gia công dệt may giá rẻ, nhưng đợt này lại có một số quốc gia được hưởng mức thuế đối ứng chỉ từ 10% - 15% là mức thấp hơn nhiều so với Việt Nam. Do đó, mặc dù năng lực sản xuất và thị phần của các nước châu Phi còn hạn chế, nhưng khả năng đối tác dịch chuyển một số đơn hàng từ các nước thuế cao hơn là điều có thể xảy ra, làm tăng nguy cơ rủi ro cho dệt may Việt Nam.

“Doanh nghiệp sẽ cần thêm một chút thời gian để biểu thuế mới này chính thức có tác động thực tế lên các mặt hàng nhập khẩu vào Mỹ sau ngày 7/8. Đối với quy định thuế đối với hàng hóa trung chuyển, Mỹ vẫn sẽ áp dụng cho tất cả các quốc gia, không riêng chỉ Việt Nam. Tuy nhiên cách tính, ngưỡng áp dụng cụ thể vẫn chưa được công bố trong các tài liệu của Nhà Trắng, nên vẫn cần có hướng dẫn chi tiết hơn từ cơ quan có thẩm quyền”, ông Cầm lưu ý.

Cải cách để hòa nhập vào chuỗi giá trị toàn cầu

Theo giới chuyên gia, với mức thuế đối ứng 20% hàng hóa vào Mỹ đã đặt nền kinh tế Việt Nam trước một thử thách lớn. Đây là một bước ngoặt chiến lược buộc Việt Nam phải nhanh chóng thay đổi mô hình xuất khẩu; từ bỏ lợi thế cạnh tranh dựa trên giá rẻ, tiến tới xây dựng nền kinh tế định hướng chất lượng, minh bạch và đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe trên toàn cầu. Đồng thời, đó là lời cảnh báo về sự gia tăng các rào cản phi thuế quan, đặc biệt trong lĩnh vực tiêu chuẩn kỹ thuật và xuất xứ hàng hóa.

Ở góc nhìn khác, chia sẻ trên Tạp chí Đầu tư Tài chính, ông Lê Hoàng Khánh Nhựt - Tổng giám đốc Công ty CP Cao su Đà Nẵng cho rằng, dù mức thuế đối ứng giữa Việt Nam và Mỹ được điều chỉnh xuống 20%, đây vẫn là một thách thức đáng kể đối với các doanh nghiệp Việt.

Theo ông Nhựt, cần xem xét chính sách thuế ưu đãi thấp hơn cho các doanh nghiệp mang thương hiệu Việt đại diện cho hình ảnh quốc gia, nhằm tạo điều kiện cạnh tranh công bằng hơn trên thị trường quốc tế.

Theo các doanh nghiệp, cần phải đa dạng hóa thị trường để không bị phụ thuộc vào một thị trường nào. (Ảnh: Tạp chí Đầu tư Tài chính).

Thực tế, doanh nghiệp nội địa đang phải cạnh tranh trực tiếp với các tập đoàn FDI có tiềm lực tài chính lớn và khả năng tái cấu trúc sản phẩm nhanh chóng. Việc chuyển hướng sang các thị trường khác ngoài Mỹ là cần thiết, song không dễ dàng, bởi “sân chơi” toàn cầu đang ngày càng chật chội và thiếu cân bằng.

Để đảm bảo cạnh tranh lành mạnh, tránh tình trạng “cá lớn nuốt cá bé”, ông Nhựt đề xuất cơ quan quản lý nên cân nhắc áp dụng giá sàn mỗi kg sản phẩm, đồng thời phân bổ hạn ngạch (quota) phù hợp cho từng doanh nghiệp. Đây sẽ là giải pháp giúp cân bằng lợi ích giữa các nhóm doanh nghiệp, duy trì sự đa dạng và hướng đến phát triển bền vững cho toàn ngành.

PGS. TS. Ngô Trí Long - chuyên gia kinh tế cho rằng, Mỹ hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, do đó việc duy trì thị trường này luôn có ý nghĩa sống còn. Trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược toàn cầu ngày càng gia tăng, thuế đối ứng không chỉ là áp lực, còn là cơ hội để Việt Nam khẳng định năng lực thích ứng, nâng cấp chuỗi giá trị quốc gia và chuyển đổi mô hình tăng trưởng bền vững, là cơ hội để Việt Nam khẳng định vai trò đối tác thương mại có trách nhiệm, sẵn sàng cải cách để hòa nhập sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Trước biểu thuế đối ứng mới, PGS. TS. Ngô Trí Long khuyến nghị các DN xuất khẩu trước mắt cần khẩn trương rà soát toàn bộ danh mục sản phẩm, phân tích sâu sắc mức độ ảnh hưởng. Trên cơ sở đó, điều chỉnh kịp thời cơ cấu sản phẩm, đa dạng hóa danh mục, ưu tiên các mặt hàng có khả năng cạnh tranh cao, giá trị gia tăng lớn và ít bị ảnh hưởng bởi thuế quan. Điều cần thiết hơn là DN cần chủ động tái đàm phán hợp đồng với các đối tác nhập khẩu, thương lượng một cách thực chất để điều chỉnh giá thành, chia sẻ chi phí phát sinh từ thuế quan, tránh việc đứt gãy hoặc giảm mạnh đơn hàng.

Tin quốc tế ngày 01/8: Ông Trump chuẩn bị ký sắc lệnh áp thuế mới với hàng loạt đối tác thương mại Tổng thống Mỹ Donald Trump chuẩn bị ký sắc lệnh áp thuế mới với hàng loạt đối tác thương mại; đặt hạn chót chấm dứt xung đột Nga - Ukraine... là tin quốc tế đáng chú ý ngày 01/8.

Mỹ công bố chính sách thuế toàn cầu mới, áp phạt tới 40% với hàng trung chuyển Tổng thống Donald Trump vừa công bố chế độ thuế quan mới áp dụng với hầu hết quốc gia trên thế giới, khẳng định bước chuyển mạnh mẽ trong chính sách thương mại lâu nay của Mỹ.