Quản lý tro, xỉ phát sinh từ các nhà máy nhiệt điện như thế nào?

Nhà máy Nhiệt điện Phả Lại: Công trình thắm tình hữu nghị Việt - Xô

Theo Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường Công nghiệp (Bộ Công thương), qua kết quả kiểm tra, giám sát, tỷ lệ tiêu thụ tro, xỉ tại các nhà máy nhiệt điện, hóa chất đã tăng lên hàng năm. Nếu như năm 2018, tỷ lệ tiêu thụ mới đạt 38,5%, đến năm 2020, đã nâng lên 50%. Ngành Công thương phấn đấu đến năm 2025, tỷ lệ này đạt khoảng 80%.

Xe bồn thu nhận và vận chuyển tro bay tại xilo nhà máy nhiệt điện theo quy trình khép kín. Ảnh: EVN

Cho đến nay, Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường Công nghiệp đã có chiến lược về công tác bảo vệ môi trường, đặc biệt đối với ngành năng lượng, như: Xử lý tro, xỉ, bảo vệ môi trường đối với nước thải của các nhà máy nhiệt điện; khai thác hầm lò chú ý đến quản lý khí mê tan, bụi, nước ngầm trong quá trình sản xuất... Cục cũng yêu cầu chủ doanh nghiệp phải đầu tư cho công tác bảo vệ môi trường.

Bộ Công thương cũng đã ban hành Quyết định số 1818/QĐ-BCT ngày 20/7/2021 phê duyệt Kế hoạch thực hiện Chỉ thị số 08/CT-TTg ngày 26/3/ 2021 của Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh xử lý, sử dụng tro, xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện, hóa chất, phân bón làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và trong công trình xây dựng.

Bên cạnh đó, Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp đã tiến hành kiểm tra tình hình xử lý tro, xỉ, thạch cao tại 6 đơn vị. Đến nay, 100% doanh nghiệp đã lập phương án tiêu thụ tro, xỉ. Công tác xử lý, tiêu thụ tro, xỉ của các nhà máy nhiệt điện tiến hành thuận lợi. Hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn để sử dụng tro, xỉ, thạch cao trong các lĩnh vực xây dựng, giao thông cũng từng bước được hoàn thiện.

Tại Công ty Cổ phần Nhiệt điện Hải Phòng, từ năm 2016 - 2021, tổng lượng tro bay của công ty đã tiêu thụ đạt gần 4,8/4,9 triệu tấn, lượng tro, xỉ tiêu thụ đạt hơn 1,65/0,86 triệu tấn.

Hay tại Công ty Nhiệt điện Thái Bình, không chỉ với tro bay, tỷ lệ tiêu thụ xỉ, thạch cao các năm qua luôn đạt mức tối đa.

Các nhà máy, công ty nhiệt điện thuộc Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN) cũng đã xây dựng và triển khai Đề án tiêu thụ tro, xỉ, thạch cao. Đồng thời, thực hiện đăng ký hợp chuẩn, hợp quy; giấy chứng nhận tro, xỉ đủ điều kiện để tái sử dụng vào các mục đích cụ thể... EVN đặt mục tiêu đến năm 2025, tiêu thụ toàn bộ lượng tro, xỉ tồn trữ tại các bãi chứa.

Số liệu thống kê của EVN cho thấy, trung bình hàng năm, 14 nhà máy nhiệt điện trong EVN tiêu thụ khoảng 40 triệu tấn than, đồng thời phát sinh khoảng 8-10 triệu tấn tro xỉ.

Trên thế giới, tro xỉ được ứng dụng rất nhiều để xây dựng đường giao thông. Tro ẩm, tro thô là thành phần cấp phối cùng đá, cát, vôi... để đắp nền đường, gia cố kỹ thuật, làm lớp móng kết cấu, lớp đế thoát nước. Đối với tro bay được sử dụng làm mặt đường bê tông, xây dựng đường hầm hoặc làm bột khoáng của bê tông nhựa. Trong các công trình ngầm, hay những nơi có khả năng bị axit xâm thực, việc sử dụng tro bay sẽ làm tăng tính bền axit lên nhiều.

Theo các chuyên gia, cần thiết phải có quy định tỷ lệ sử dụng vật liệu xây dựng không nung làm từ tro xỉ nhiệt điện đối với các công trình khác nhau theo nguồn vốn, theo vị trí địa lý và đặc thù công trình. Qua đó, khuyến khích việc tiêu thụ sản phẩm vật liệu xây dựng từ tro xỉ.

Ở góc độ khoa học, Việt Nam cũng cần tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện công nghệ xử lý và sử dụng tro, xỉ, thạch cao để sản xuất vật liệu xây dựng. Nghiên cứu các giải pháp kỹ thuật nhằm nâng cao chất lượng, hạ giá thành sản phẩm vật liệu xây không nung; qua đó, nâng cao tính cạnh tranh, thúc đẩy việc tiêu thụ các sản phẩm vật liệu xây dựng sản xuất từ tro, xỉ trên thị trường.

Dẫn đầu phong trào giảm khí thải nhà kính nhưng Đức vẫn phải dựa vào nhiệt điện than đá

Pháp sẽ đóng cửa tất cả các nhà máy nhiệt điện than vào năm 2023