Tờ Guardian viết NATO chơi trò nguy hiểm, khi tổ chức cuộc tập trận Baltop kéo dài 2 tuần ngay sát cạnh Nga, nhằm để “NATO nhe răng khè Nga”, theo chữ của tờ báo Anh.

NATO chơi trò nguy hiểm vào đỉnh điểm hôm 17.6, với cuộc diễn tập đổ bộ giả ở Ba Lan vốn không xa căn cứ hải quân Kaliningrad của Nga.

Cuộc tập trận Baltops ở Ustka có tổng cộng 49 tàu chiến của 17 nước và 5.900 quân tham gia.

Hàng chục tàu đổ bộ khuấy tung vùng biển Baltic xám ngoét, phía chân trời xa là 3 tàu chiến lớn San Antonio của Mỹ, Ocean của Anh và Lublin (Ba Lan) và chiến đấu cơ Eurofighter Typhoons gầm rú trên không, lính thủy đánh bổ chạy bổ vào cánh rừng.

Nhưng ngay trước sự chứng kiến của các thượng khách từ trên bộ, một tàu vận tải Anh bị chìm khi rất gần bờ, rất nhục nhã, và nhắc nhở một điều quan trọng:

Bất kỳ chiến dịch nào chuẩn bị kỹ vẫn có thể xảy ra sự cố. Và là cuộc tập trận nguy hiểm khi sát cạnh Kaliningrad, một trong những căn cứ quan trọng nhất của hải quân Nga.

Điện Kremlin có thể xem đây là sự khiêu khích vào thời điểm căng thẳng gia tăng về chuyện Ukraine.

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã tuyên bố kế hoạch đưa thêm 40 tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) vào kho vũ khí Nga năm 2015.

Mỹ cũng chuẩn bị đưa 250 xe tăng, xe bộc thép và pháo đến các căn cứ ở Đông Âu.

Hôm 17.6, các nhà toàn thế giới được mời dự khán cuộc tập trận của NATO trên vùng biển Baltic. Liên minh quân sự do Mỹ dẫn đầu muốn chứng minh họ không yếu kém khi đối đầu với ông Putin, và NATO đang "nhe nanh" với Nga

Bộ trưởng quốc phòng Anh Michael Fallon nói: “Đây hoàn toàn không phải trò chơi” và khi được hỏi việc tập trận sát cạnh Nga có là trò khiêu khích, ông nói với báo Guardian:

“NATO không dọa Nga, mà là Nga trực tiếp hù dọa các thành viên NATO ở Đông và Bắc Âu, bằng những chuyến bay tuần tra, hoạt động tàu ngầm và nói về ICBM. NATO không dọa ai”.

Khi được hỏi về nỗi nguy hiểm của một cuộc chạy đua vũ trang mới, vì ông Putin hứa chuyện ICBM (dù Nga nói việc nâng cấp số tên lửa hiện có chứ không tăng thêm), ông Fallon nói:

“Rõ ràng Nga đang hiện đại hóa khả năng phòng thủ hạt nhân cùng vũ khí quy ước. NATO cũng sẵn sàng tăng chi quốc phòng để có phương tiện mới. NATO sẵn sàng đáp lại kiểu vung gươm của Nga”.

Lính thủy đánh bộ NATO tập trận

Nguy cơ xảy ra tai nạn, sự cố ngoài ý muốn

Trong những ngày qua, máy bay Nga bay thấp trên các tàu chiến NATO, gồm khu trục hạm Jason Dunham của hải quân Mỹ, theo Bộ quốc phòng Mỹ.

Ngày 17.6, chiến đấu cơ Eurofighter Typhoons ở Estonia bay chặn một máy bay quân sự Nga, nâng tổng số vụ cất cánh ngăn chặn lên 11 vụ chỉ sau 6 tuần chúng được triển khai. 5 vụ bay này diễn ra trong 10 ngày gần đây, trùng với cuộc tập trận Baltops.

Một sĩ quan hải quân Mỹ cũng nói: tàu chiến Nga áp sát tàu chiến NATO ở hải phận quốc tế.

Trung tướng Ben Hodges, chỉ huy quân Mỹ ở châu Âu, nói: “Tôi đoan chắc Nga không muốn đánh nhau trực tiếp với NATO. Nhưng điều hơi lo là những vụ xâm phạm không phận, những cuộc tập trận sát biên giới NATO. Tất cả những điều này làm tăng cao nguy cơ xảy ra tai nạn hoặc điều gì đó ngoài ý muốn có thể xảy ra”.

Thực tế là NATO phản ứng yếu trước cuộc khủng hoảng ở Ukraine: Mỹ không muốn đánh nhau với Nga vì một nước thậm chí không là thành viên NATO.

Nhưng NATO muốn phát tín hiệu rõ ràng đến Nga: 3 nước vùng biển Baltic là thành viên NATO và NATO sẽ bảo vệ.

Tầm cỡ hoạt động của NATO trên vùng biển này là gởi tín hiệu trên đến Kaliningrad, cửa ngỏ để Nga hướng qua phương tây.

Từ thời Chiến tranh Lạnh đến nay, Kaliningrad được xem là vị trí quân sự quan trọng nhất thế giới. Nay Nga có khoảng 50 tàu chiến ở đó. Mỹ và Anh dồn hầu hết khả năng tình báo để giám sát hoạt động vào-ra của số chiến hạm này.

Tướng Hodges nói: “Một trong những điều tôi lo ngại, là Nga tập trung khả năng cao đến Kaliningrad. Chúng có khả năng ngăn ngặn tiếp cận Biển Baltic bằng tên lửa chống hạm. Gần đây họ tập trận ở nơi họ đặt tên lửa Iskander có tầm bắn 300 km, và một hệ thống có thể gắn đầu đạn hạt nhân có thể dễ dàng phóng tới Riga”.

Tầm quan trọng của Kaliningrad đối với Nga ở chỗ tàu chiến Nga không dễ bị tấn công, so với tàu chiến Nga từ St Petersburg có thể bị đánh khi vượt biển giữa Estonia với Phần Lan.

Các nước vùng biển Baltic và Bắc Âu đã báo động về việc Nga tăng hoạt động hải quân gần lãnh hải của họ, nhất là tàu ngầm. Điện Kremlin phản ứng: máy bay Nga cũng hoạt động gần không phận Nga, hoặc như cuộc tập trận Baltops sát cạnh Nga.

Một trong những vấn đề bất đồng giữa Nga với NATO, là một thỏa thuận buộc cả hai bên đều không được có căn cứ thường trực ở Đông Âu.

NATO toan tính “lách” thỏa thuận này, bằng cách “quay vòng” quân triển khai ở Ba Lan và 3 nước Baltic. Lính NATO ở đó quanh năm nhưng NATO nói đó không là quân trú đóng thường trực.

Nga không đồng ý với quan điểm này. Tướng Nga Yuri Yakubov phản ứng với kế hoạch Mỹ tăng quân và khí tài quân sự ở Đông Âu, đã nói:

“Nga không còn lựa chọn nào khác, phải tăng quân và phương tiện ở sườn phía tây”. Ông còn nói thêm: Nga có thể triển khai tên lửa Iskander mới đến Kaliningrad.

Trong bối cảnh này, sự gia tăng căng thẳng giữa Nga và NATO sẽ còn sôi sục hơn nữa. Liệu sẽ xảy ra Thế chiến 3 và phải chăng sẽ là một cuộc chiến tranh hạt nhân ?...

Trần Trí - MTG (theo Guardian)