Thủy điện Trị An - công trình “để đời” của tình hữu nghị Việt - Xô. Ảnh: Baodongnai

Công trình của tình hữu nghị

Nhà máy thủy điện Trị An được xây dựng trên sông Đồng Nai vào năm 1984 với sự hỗ trợ về tài chính và công nghệ của Liên Xô cũ. Nhà máy được khánh thành và chính thức đưa vào hoạt động năm 1991 với nhiều mục tiêu khác nhau: cung cấp điện cho phụ tải toàn quốc, đảm bảo nước cho sinh hoạt, nông nghiệp, đẩy mặn và điều tiết lũ.

Khuôn viên Nhà máy thủy điện Trị An. Ảnh: trianhpc.vn

Trong giai đoạn xây dựng, có những thời điểm phía Liên Xô đã cử sang Đồng Nai khoảng 500 chuyên gia, kỹ sư để hỗ trợ Việt Nam sớm hoàn thành dự án, giải quyết tình trạng thiếu điện nghiêm trọng của các tỉnh phía Nam lúc bấy giờ. Với công suất 400MW, tại thời điểm đó, thủy điện Trị An là nhà máy thủy điện có công suất lớn thứ 2 trên cả nước.

Vào thời điểm những năm 80, nhiều công đoạn còn phải làm thủ công nên công trình thu hút khá đông lao động làm việc, trung bình khoảng 8-10 ngàn người. Đặc biệt vào giai đoạn cao điểm năm 1987, đã có khoảng 19 ngàn lao động được huy động đến làm việc tại đây.

Các chuyên gia, kỹ sư Liên Xô đã cùng các công nhân và kỹ sư Việt Nam miệt mài làm việc không kể ngày đêm để công trình hoàn thiện đảm bảo tốt nhất về kỹ thuật.

Các kỹ sư Nhà máy thủy điện Trị An trao đổi việc vận hành sản xuất. Ảnh: Baodongnai

Ông Võ Tấn Nhẫn, Phó giám đốc Công ty thủy điện Trị An, người đã có 30 năm gắn bó với thủy điện, nhớ lại: “Tôi là một trong số những kỹ sư trẻ được điều về Thủy điện Trị An ngay khi nhà máy khánh thành và đi vào hoạt động. Công trình xây dựng nhanh, sớm phát điện là niềm vui, niềm tự hào của người dân Đồng Nai cũng như cả nước lúc bấy giờ và trong ấy còn xen lẫn lòng cảm kích các chuyên gia, kỹ sư Liên Xô đã hết lòng chung sức hỗ trợ”.

Theo ông Trịnh Phi Anh, nguyên tổng Giám đốc Công ty thủy điện Trị An, ngoài đưa người sang học tập tại Nga, phía Liên Xô còn cử nhiều giáo sư, tiến sĩ trên lĩnh vực này sang tận nơi để đào tạo về quản lý, vận hành cho các kỹ sư và công nhân Việt Nam.

Các giáo sư, tiến sĩ, chuyên gia, kỹ sư Liên Xô rất nhiệt tình, cũng chính vì vậy năm 1990 khi họ về nước và giao toàn bộ công trình thủy điện lại cho Việt Nam, những kỹ sư và công nhân Việt Nam đã không gặp bất cứ vướng mắc gì trong công tác quản lý, vận hành và phát điện.

“Công trình Thủy điện Trị An là thành quả của tình hữu nghị Việt - Xô. Tôi nghĩ đến bây giờ chắc nhiều chuyên gia, kỹ sư, người lao động của phía Liên Xô cũ và Việt Nam từng tham gia xây dựng Thủy điện Trị An vẫn khó quên được những kỷ niệm ngày ấy, tuy vất vả nhưng mọi người cùng đồng lòng dốc sức để hoàn thành công trình” – ông Phi Anh chia sẻ.

“Cứu nguy” cho sự thiếu hụt năng lượng

Hồ thủy điện Trị An. Ảnh: Wikimapia

Theo một số chuyên gia ngành năng lượng, dòng điện Trị An đã ra đời rất đúng lúc. Trước hết nó đã “cứu nguy” cho sự thiếu hụt năng lượng trầm trọng của hệ thống điện ở một thời kỳ căng thẳng nhất vào cuối những năm 80, góp phần tích cực cho sự phát triển kinh tế -Xã hội miền Nam.

Trong quá trình 15 năm vận hành, từ 1988 đến 2002, để thực hiện những nhiệm vụ trọng tâm của mình, Nhà máy luôn coi trọng những biện pháp, sáng kiến cải tiến kỹ thuật, ứng dụng tiến bộ khoa học, soạn thảo và ban hành các quy trình, quy chế trong các lĩnh vực liên quan đến thiết bị công nghệ và quản lý của nhà máy. Nhờ đó, Nhà máy đã luôn hoàn thành nhiệm vụ sản xuất và không để xảy ra sự cố nghiêm trọng nào.

Đến nay, Thủy điện Trị An đã lùi về vị trí thứ 5 trong danh sách xếp hạng cung cấp điện, và lượng điện cung cấp được so với những công trình được khánh thành sau này. Tuy nhiên, đây là công trình đa mục tiêu nên mang những chức năng khác nhau, như: điều tiết lũ, cấp nước và phát điện.

Gần 30 năm qua, Thủy điện Trị An dưới sự hỗ trợ của Liên Xô cũ vẫn hoạt động ổn định. Máy móc thiết bị của nhà máy hầu hết của phía Liên Xô cũ cung cấp đến nay vẫn hoạt động tốt và trong cả 3 thập niên qua không xảy ra bất kỳ sự cố nào. Nhiều người dân ở vùng hạ lưu sông Đồng Nai sau đập Thủy điện Trị An cho hay, từ ngày có Thủy điện Trị An điều tiết lũ nên vùng hạ du bớt bị ngập lụt và vào mùa khô cũng đỡ bị xâm nhập mặn thiếu nước sản xuất, sinh hoạt.

4 tổ máy phát điện của nhà máy vẫn hoạt động tốt sau 30 năm. Ảnh: Baodongnai

Hiện nay, biến đổi khí hậu ngày một diễn biến tiêu cực, xâm nhập mặn vào sâu trong đất liền, hồ Trị An đóng vai trò rất quan trọng trong việc đẩy mặn để cung cấp nguồn nước sinh hoạt cho hàng triệu người dân của Đồng Nai và TP.Hồ Chí Minh. Theo ông Nguyễn Phước Huy, Giám đốc Đài Khí tượng thủy văn Đồng Nai, Thủy điện Trị An ngoài cung cấp điện cho lưới điện quốc gia còn thực hiện tương đối tốt vai trò điều tiết lũ và đẩy mặn.

Họp báo về chương trình Thủy điện Trị An – Dấu ấn hữu nghị Việt – Nga. Ảnh: Baodongnai

Mới đây, để tri ân những đóng góp to lớn của các chuyên gia và công nhân hai nước trong quá trình xây dựng nhà máy thủy điện lịch sử, Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh Đồng Nai Bùi Ngọc Thanh đã chủ trì cuộc họp báo với các cơ quan báo chí trong tỉnh, thông tin về chương trình "Thủy điện Trị An – Dấu ấn hữu nghị Việt – Nga".

Chương trình sẽ được tổ chức vào ngày 18/6 tại Nhà máy thủy điện Trị An (thị trấn Vĩnh An, huyện Vĩnh Cửu) nhân kỷ niệm 25 năm ký Hiệp ước về những nguyên tắc cơ bản của quan hệ hữu nghị (1994-2019) và hướng tới 70 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Liên bang Nga (1950-2020).

Đây là hoạt động nhằm tăng cường vun đắp tình hữu nghị truyền thống Việt-Nga, góp phần xây dựng mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa hai quốc gia. Đồng thời, tuyên truyền và giới thiệu về công trình Thủy điện Trị An – công trình ghi dấu tình hữu nghị đậm đà giữa hai dân tộc.

Dự kiến, chương trình sẽ có khoảng 200 đại biểu tham dự. Một số nội dung chính của chương trình bao gồm: Chương trình văn nghệ Việt – Nga; chiếu phim tư liệu về nhà máy Thủy điện Trị An và tình hữu nghị Việt – Nga trên mảnh đất Đồng Nai; Giao lưu Tình hữu nghị Việt – Nga trên thủy điện Trị An; phát biểu của lãnh đạo tỉnh Đồng Nai, của Tổng lãnh sự Liên Bang Nga tại TP.Hồ Chí Minh, của lãnh đạo Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh Đồng Nai.

Đưa tinh hoa văn hoá Việt Nam đến với bạn bè Nga Với các chương trình đặc sắc, Những ngày văn hoá Việt Nam tại Nga hứa hẹn là cây cầu nối tình hữu nghị giữa nhân dân ...

Kỷ niệm Quốc khánh Nga 2019: Mãn nhãn với nghệ thuật ballet xứ Bạch Dương Công chúng Thủ đô Hà Nội đã có dịp được đắm mình trong không gian đậm chất thơ của vở ballet kinh điển Giselle do ...

Chủ tịch nước: VietsovPetro là biểu tượng của sự hợp tác Việt-Nga Chiều 30/6 theo giờ địa phương (tối cùng ngày theo giờ Hà Nội), Chủ tịch nước Trần Đại Quang và phu nhân, cùng đoàn đại ...