Còn nhiều khó khăn trong quản lý tàu cá

Để gỡ thẻ vàng thủy sản, châu Âu nêu 5 vấn đề Việt Nam cần khắc phục, trong đó có việc quản lý và giám sát đội tàu. Thế nhưng, số liệu thống kê của Bộ NN&PTNN cho thấy, từ đầu năm 2023 đến nay vẫn tiếp tục xảy ra 14 vụ/84 ngư dân vi phạm vùng biển nước ngoài, tập trung tại các tỉnh Bình Định, Khánh Hòa, Bình Thuận, Bến Tre, Bạc Liêu và Kiên Giang.

Chia sẻ với báo giới,Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Phùng Đức Tiến, cho biết, Việt Nam hiện có hơn 86.820 tàu, trong đó trên 3.000 tàu có chiều dài trên 15m. Việc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình mới chỉ đạt 97%, nên số nguy cơ cao có thể vi phạm nằm ở số tàu còn lại chưa lắp thiết bị. Dù có triển khai việc lắp đặt thiết bị, nhưng số tàu để thiết bị hoạt động 24/24 giờ chưa đạt 100%, vẫn có tình trạng ngắt kết nối, gửi thiết bị sang tàu khác. Điều đó cho thấy việc quản lý và giám sát còn vấn đề.

Tỉ lệ tàu cá lắp đặt thiết bị giám sát hành trình của Việt Nam hiện đạt 97%. (Ảnh: KT)

“Việc nữa là tàu đi đánh bắt về phải có nhật ký. Tuy nhiên, nhật ký của nhiều tàu là “hồi ký” chứ không phải nhật ký. Thậm chí, 10 tàu chữ giống nhau, chứng tỏ không phải nhật ký”, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nói.

Cũng theo Thứ trưởng Phùng Đức Tiến, việc quản lý đội tàu vào cập cảng mới chỉ đạt được hơn 40%. Vẫn còn nhiều tài cá đỗ ở bãi ngang, "bến nhà", những cảng cá không được chỉ định để lên cảng bốc dỡ thủy sản... nên việc thống kê và giám sát đầy đủ sản lượng qua cảng ở các địa phương chưa đạt được như mong muốn. Quản tàu, quản cá chưa triệt để sẽ gây khó trong truy xuất được nguồn gốc.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh: “Từ khi bị thẻ vàng IUU - năm 2017, đến nay là gần 6 năm, Việt Nam chưa gỡ được thẻ vàng. Việc chưa gỡ được thẻ vàng đã ảnh hưởng rất lớn đến xuất khẩu thủy sản khi châu Âu kiểm soát 100% lô hàng, thời gian thông quan kéo dài hơn (từ 2-3 tuần so với trước kia chỉ vài ngày), chi phí rất cao. Thủy sản Việt Nam không chỉ bị ảnh hưởng ở châu Âu, mà Nhật Bản đã nêu vấn đề này. Và ở Mỹ, chúng ta cũng đã phải giải trình rồi. Nay mai, các quốc gia khác cũng sẽ làm như vậy, không những chống khai thác IUU trên biển mà sẽ chống khai thác IUU cả trên rừng nên chúng ta phải chuẩn bị”.

Sẽ phạt nguội các tàu cá vi phạm

Vừa qua, EC đã lùi thời gian đến thanh tra, kiểm tra công tác chống khai thác IUU lần thứ tư sang tháng 10 năm nay, thay vì là tháng 5 như dự tính. Dó đó, vấn đề quản lý chặt chẽ tàu cá càng trở nên cấp thiết.

Theo Thứ trưởng Phùng Đức Tiến, Bộ NN&PTNT sẽ đề xuất sửa Nghị định số 42/2019/NĐ-CP của Chính phủ về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản. Cụ thể, sẽ bổ sung thêm 6 thiết bị phạt nguội để xử lý vi phạm khai thác IUU của các tàu cá, giống như cảnh sát thực hiện với phương tiện giao thông đường bộ; phạt cả chủ tàu và máy trưởng nếu vi phạm. Cùng với đó, sẽ tiếp tục đầu tư nâng cấp hạ tầng để giải quyết đồng bộ các vấn đề về đánh bắt hải sản.

Cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Cửa khẩu Cảng Cửa Việt tuyên truyền về IUU cho ngư dân trước khi tàu xuất bến ra khơi đánh bắt thủy sản. (Ảnh: Đông Phong)

Cũng theo Thứ trưởng Phùng Đức Tiến, từ khi có Quyết định số 81/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về Ban hành "Kế hoạch hành động chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định, chuẩn bị làm việc với Đoàn thanh tra của Ủy ban châu Âu lần thứ 4"; tiếp đó là Công điện số 265/CĐ-TTg ngày 17/4/2023 của Thủ tướng Chính phủ về tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy sản xuất, tiêu thụ nông sản; thực hiện 3 Chương trình mục tiêu quốc gia; chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), các tỉnh ven biển triển khai rất quyết liệt. Trung ương và các địa phương đã triển khai đồng bộ các giải pháp chống khai thác IUU.

Trước đó, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang, Trưởng ban Chỉ đạo quốc gia về IUU đã chỉ đạo địa phương phải quản lý tốt nhất tàu cá của địa phương mình; phối hợp các cơ quan chức năng đưa ra khởi tố một số vụ việc để nâng cao tính răn đe; mạnh tay trong xử lý hành chính, dù việc này rất đau xót nhưng nếu càng nương nhẹ cho các vi phạm thì sẽ không gỡ được thẻ vàng, thậm chí bị thẻ đỏ, đường xuất khẩu thủy sản bị tắc, cuộc sống của ngư dân càng gian nan.

Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang kiểm tra công tác phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp tại Cà Mau Ngày 26/6, đồng chí Trần Lưu Quang, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ và đoàn công tác của Chính phủ kiểm tra tình hình thực hiện công tác phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) tại tỉnh Cà Mau và có buổi làm việc với cơ quan chức năng của tỉnh. Tham gia đoàn công tác có Thiếu tướng Nguyễn Đức Mạnh, Phó Tư lệnh BĐBP và lãnh đạo UBND tỉnh Cà Mau.

Thừa Thiên Huế: Nâng cao nhận thức của người trẻ trong phòng, chống khai thác IUU Ngày 30/6, Đoàn thanh niên Bộ đội Biên phòng tỉnh Thừa Thiên Huế phối hợp với một số đơn vị tổ chức tuyên truyền chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).