Đứng trước tình trạng giá thịt lợn tại thị trường Việt Nam đang rẻ nhất thế giới khiến người nông dân điêu đứng, Bộ NN-PTNT đã triệu tập cuộc họp khẩn với gần 30 doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực thức ăn chăn nuôi và chế biến cùng các Hiệp hội ngành hàng vào ngày 24/4 để cùng tìm giải pháp giúp người dân.

Bộ NN-PTNT cùng các doanh nghiệp trong ngành chăn nuôi họp bàn tháo gỡ khó khăn cho người chăn nuôi lợn

Theo ông Hoàng Thanh Vân, Cục trưởng Cục Chăn nuôi, các sản phẩm chăn nuôi và thủy sản nuôi trồng trong nước đã vượt mức tiêu thụ của thị trường nội địa, nhất là mặt hàng thịt lợn. Hiện giá lợn hơi loại tốt (khối lượng từ 100-110kg/con) đã xuống thấp dưới 28.000 đ/kg, có nơi xuống dưới 25.000 đ/kg và chưa có dấu hiệu dừng lại. Đây là mức giá thấp nhất từ trước đến nay ở Việt Nam và cũng đang là giá thấp nhất thế giới. Nếu tình trạng này kéo dài thì phần lớn các hộ chăn nuôi và ngay cả những hộ trang trại lớn cũng sẽ không trụ được. Đồng thời còn kéo theo nhiều hệ lụy đối với các hoạt động kinh doanh đầu vào của ngành chăn nuôi, nhất là đối với các hộ kinh doanh thức ăn chăn nuôi.

Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho biết, trong 20 năm qua ở nước ta sản phẩm thịt lợn tăng tới 20 lần và đã đạt 800.000 tấn. Đây là nhóm sản phẩm tăng nhanh nhất. Trong đó, thịt tăng trên 3 lần, từ 1,8 triệu tấn lên 5,4 triệu tấn; các sản phẩm khác như thịt gà, trứng gà… cũng tăng mạnh.

Nguyên nhân chính khiến giá thịt lợn hiện ở mức rất thấp là do nguồn cung lớn hơn cầu, do tổ chức ngành hàng chưa tốt. Trong tổ chức sản xuất hiện nay, quy mô trang trại vừa và lớn mới chiếm 45% tổng đàn nuôi, 55% vẫn ở quy mô hộ nhỏ lẻ. Hiện có khoảng xấp xỉ 3 triệu hộ nhỏ lẻ tham gia chăn nuôi lợn. Về việc giá thành giảm và khó kiểm soát theo chuỗi bởi các khâu đều tách rời nên khi thị trường có sự cố rủi ro như hiện tại, rất thiệt thòi cho người sản xuất nhỏ.

Ngoài ra, khâu chế biến được đánh giá là yếu nhất trong ngành chăn nuôi, hầu hết tiêu thụ thịt tươi. Khâu tổ chức thị trường kể cả nội địa và xuất khẩu đều còn nhiều yếu kém. Mạng lưới phân phối theo hướng hiện đại chưa làm được, thịt vẫn ít vào được siêu thị, trung tâm thương mại mà chủ yếu vẫn là chợ truyền thống.

Tăng cường giết mổ, thu mua, cấp đông, giảm giá thức ăn chăn nuôi

Chia sẻ với những khó khăn hiện tại của ngành chăn nuôi lợn, các doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi cho biết, sau khi giá lợn giảm sâu, nhiều doanh nghiệp đã giảm giá con giống và thức ăn chăn nuôi.

Ông Vũ Anh Tuấn, Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần chăn nuôi CP Việt Nam cho biết, công ty đã tăng cường bán thịt lợn theo miếng, chế biến thành xúc xích, thuê kho cấp đông, tăng cường chế biến sâu. Hiện, một số hộ đang cố gắng vay vốn giữ đàn lợn để xuất khẩu nên theo ông cần có chính sách cụ thể để người nông dân có hướng chăn nuôi.

Ông Phạm Văn Học, Phó Tổng giám đốc Công ty Dabaco Việt Nam cho biết đã giảm giá thức ăn 5-7% từ tuần trước và giảm giá bán con giống. Theo ông Học, thời điểm này không nên tăng đàn nhưng sẽ áp dụng kỹ thuật để nâng cao năng suất chất lượng đàn lợn nái và xem xét xây dựng nhà máy giết mổ lợn trong năm nay để nâng cao năng lực chế biến thực phẩm.

Công ty Dabaco đề xuất với Bộ NN-PTNT xây dựng hệ thống thông tin thị trường để cảnh báo cho người chăn nuôi và các doanh nghiệp; thành lập hiệp hội chuyên về chăn nuôi lợn. Đồng thời tạm dừng tạm nhập tái xuất thịt lợn để giải quyết nguồn cung dư thừa thịt lợn hiện nay, giành thị trường cho thịt lợn nội địa. Ngoài ra phải giảm đàn nái, không để phát triển ồ ạt.

Ông Võ Anh Dũng, đại diện Công ty Nam Hà Nội, cho rằng: “Hỗ trợ tốt nhất là hỗ trợ các doanh nghiệp thu mua. Chúng tôi đang hỗ trợ người chăn nuôi bằng cách mua cao hơn giá thị trường 2 giá là 23.000 đồng/kg... Chúng tôi cũng sẽ giảm giá bán thịt từ ngày mai, giảm giá bán thịt cho các trường học, cho nhóm công nhân… Họ vẫn được ăn thịt sạch với giá bình dân”.

Bà Kim Ánh, đại diện Công ty Lái Thiêu cho biết doanh nghiệp này hỗ trợ tiền thanh toán cho khách hàng, cho người dân nợ, giảm chi phí sản xuất, các chi phí khác, chi phí quản lý. Công ty bà kiến nghị có chính sách hỗ trợ cho người chăn nuôi vay vốn, đỡ chi phí. Giá nguyên liệu đầu vào, bã đậu nành đang chịu thuế 2%, đề nghị xem lại mức thuế này.

Ông Lê Bá Lịch, Chủ tịch Hiệp hội Thức ăn chăn nuôi cho rằng cần giảm giá thức ăn để giúp đỡ người chăn nuôi, chia sẻ với họ. Ông kêu gọi các thành viên giảm giá thức ăn chăn nuôi.

Theo Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Vũ Văn Tám, doanh nghiệp cố gắng tăng cường thu mua lợn quá lứa. “Chúng tôi sẽ làm việc với Đồng Nai, lắng nghe và thúc đẩy xuất khẩu thịt lợn. Bộ đang giao Cục Thú y tạo ra các vùng an toàn dịch bệnh để xúc tiến xuất khẩu thịt lợn. Chúng tôi làm việc với TP HCM, các cơ sở chế biến, tiêu thụ… động viên tăng cường giết mổ, thu mua, cấp đông. Tính tới việc giảm giá chi phí như việc: hỗ trợ truy xuất nguồn gốc cho người chăn nuôi”, Thứ trưởng Tám nói.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường, giải pháp cơ bản để tháo gỡ khó khăn cho việc chăn nuôi lợn là nhanh chóng tái cơ cấu chăn nuôi theo hướng giảm quy mô phù hợp nhất, đặc biệt số lợn nái, cân đối với các nhóm thực phẩm và xuất khẩu. Mục tiêu từ nay đến 2019 phải giảm đàn nái từ 4,2 triệu con xuống còn 3 triệu con, nhưng sức sinh sản vẫn phải đảm bảo như 4,2 triệu con.

Ngoài ra, phải tổ chức lại ngành hàng sản xuất, mở rộng chăn nuôi tập trung. Chăn nuôi nông hộ phải tổ chức lại, dưới dạng tổ đội, hợp tác xã, doanh nghiệp nhỏ… giảm đầu vào, có kế hoạch đầu ra, củng cố kỹ thuật. Phát triển đối tượng khác thay thế, không nhất thiết cứ nuôi lợn, có thể thay bằng: thịt trâu, bò, thịt dê…

Về giải pháp tạm thời, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường đề nghị trước mắt cần giảm ngay các yếu tố đầu vào, hạ giá thành cám, giống, thuốc thú y… Tháo gỡ khó cho người chăn nuôi trong thời điểm hiện nay cũng chính là doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi tự giúp mình, hướng đến phát triển bền vững.

Minh Anh