Dịch chuyển lĩnh vực đầu tư

Theo Cục Thống kê (Bộ Tài chính), trong quý I/2025, Trung Quốc là nhà đầu tư nước ngoài lớn thứ hai tại Việt Nam (sau Singapore), với tổng vốn đăng ký 1,23 tỷ USD, chiếm 28,4% tổng vốn cấp mới.

Năm 2024, Trung Quốc đứng thứ ba về vốn FDI đăng ký tại Việt Nam với 4,7 tỷ USD và dẫn đầu về số dự án cấp mới với 955 dự án. Lũy kế đến ngày 31/12/2024, Trung Quốc đứng thứ 6/149 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam với 5.111 dự án, tổng vốn đăng ký trên 30,8 tỷ USD, tăng mạnh so với mức 8 tỷ USD cuối năm 2024.

Sản xuất tấm tế bào quang điện tại nhà máy Trina Solar, tập đoàn lớn trong lĩnh vực pin năng lượng mặt trời của Trung Quốc tại tỉnh Thái Nguyên. (Ảnh: TTXVN)

Theo Sở Tài chính Bình Dương, Trung Quốc dẫn đầu về số lượng dự án và tổng vốn đầu tư FDI trên địa bàn tỉnh với 1.806 dự án, hơn 11,2 tỷ USD. Tại Đồng Nai, theo Ủy ban nhân dân tỉnh, Trung Quốc có 212 dự án, tổng vốn đầu tư 2,27 tỷ USD, đứng thứ 5 trong số các nhà đầu tư nước ngoài tại tỉnh. Hiện, doanh nghiệp Trung Quốc đã có mặt tại nhiều tỉnh, thành của Việt Nam.

Một xu hướng nổi bật của dòng vốn Trung Quốc là sự nâng cấp chất lượng đầu tư. Tại Hội thảo “Giới thiệu Hội chợ Canton Fair 2025" hồi tháng 1/2025, Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Võ Tân Thành nhận định: trước đây, các dự án Trung Quốc chủ yếu tập trung vào dệt may, da giày, nay đã dịch chuyển mạnh mẽ sang công nghệ cao, năng lượng tái tạo, cơ sở hạ tầng, điện tử, xe điện và các ngành công nghiệp hiện đại.

“Nhiều doanh nghiệp Trung Quốc với quy mô quốc tế đã triển khai các dự án lớn, góp phần thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa của Việt Nam, đồng thời tạo ra hàng loạt cơ hội việc làm và chuyển giao công nghệ”, ông Thành nói.

Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp dẫn thông tin từ Tổng công ty Sonadezi cho biết, phần lớn dự án Trung Quốc vào hệ thống khu công nghiệp của đơn vị này thuộc lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ, công nghiệp kỹ thuật cao để cung cấp linh kiện, phụ tùng cho các tập đoàn sản xuất thế giới.

Nhiều tập đoàn lớn của Trung Quốc đã đăng ký đầu tư và triển khai nhà máy sản xuất tại Việt Nam như: Goertek, BYD, Radian, Brotex, Quanta Computer, Tập đoàn Foxconn… Trong khu vực Đông Nam Bộ, nhiều dự án công nghệ cao đã được cấp phép: REGZA Việt Nam (thuộc Tập đoàn Hisense) vốn đầu tư 40 triệu USD tại khu công nghiệp Long Thành; BOE Việt Nam vốn đầu tư 277,5 triệu USD tại khu công nghiệp Phú Mỹ 3; Gold Long John vốn đầu tư 21 triệu USD tại khu công nghiệp Nhơn Trạch 2; MingYue vốn đầu tư khoảng 13,7 triệu USD, Stronkin Việt Nam vốn đầu tư hơn 10 triệu USD, Shen Ming Việt Nam vốn đầu tư 8 triệu USD tại khu công nghiệp Châu Đức...

Gia tăng đầu tư ở nhiều cấp, nhiều tỉnh thành

Các địa phương của Việt Nam đang chủ động xúc tiến đầu tư với đối tác Trung Quốc. Tháng 8/2024, trong chuyến xúc tiến đầu tư tại Trung Quốc do Bí thư Thành ủy Hải Phòng Lê Tiến Châu dẫn đầu, thành phố đã trao 7 giấy chứng nhận đăng ký đầu tư với số vốn đăng ký gần 200 triệu USD và trao đổi 4 biên bản ghi nhớ hợp tác với các đối tác Trung Quốc.

Tháng 3/2025, tỉnh Hưng Yên ký bản ghi nhớ với Liên danh các nhà đầu tư gồm: Công ty TNHH Xi’an GSR Energy Storage Technology, Quỹ Makara và Công ty Cổ phần Newtechco Group. Liên danh các nhà đầu tư này sẽ tiến hành nghiên cứu, khảo sát, đề xuất địa điểm đầu tư và lập các dự án đầu tư: Nhà máy sản xuất tấm pin năng lượng mặt trời công suất 50GW, diện tích khoảng 75ha; Nhà máy sản xuất thiết bị trạm sạc nhanh và tấm pin lưu trữ, công suất 12GWh, diện tích khoảng 25ha.

Cũng tại chương trình, Công ty Our United Corporation với Công ty CP Newtechco Group đã ký kết Bản ghi nhớ Ký kết thỏa thuận hợp tác chiến lược. Tỉnh Hưng Yên cùng với Liên danh các nhà đầu tư sẽ nghiên cứu, khảo sát các địa điểm phù hợp cho dự án Nhà máy sản xuất Hydro xanh (công suất 3 triệu tấn/năm) và triển khai công nghệ Lò phản ứng mô đun nhỏ (SMR) để sản xuất điện.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc tọa đàm với các tập đoàn, doanh nghiệp lớn của Trung Quốc vào tháng 2/2025. (Ảnh: Báo Chính phủ)

Các chuyên gia nhận định, sự gia tăng đầu tư từ Trung Quốc vào Việt Nam được thúc đẩy bởi nhiều yếu tố: môi trường chính trị - xã hội ổn định, lực lượng lao động trẻ và có kỹ năng; vị trí địa lý thuận lợi cho việc kết nối chuỗi cung ứng; chi phí sản xuất cạnh tranh. Việt Nam cũng đang chú trọng thu hút đầu tư vào các lĩnh vực công nghệ cao, phù hợp với xu hướng đầu tư của các doanh nghiệp Trung Quốc. Ngoài ra, việc tham gia các hiệp định thương mại tự do giúp Việt Nam trở thành điểm đến chiến lược trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Tại cuộc tọa đàm với các doanh nghiệp Trung Quốc vào ngày 28/2/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết, quan hệ Việt Nam - Trung Quốc đang phát triển tốt đẹp trên nền tảng hiểu biết lẫn nhau, chân thành, tin cậy, cùng nhau phát triển kinh tế, đáp ứng mong mỏi của nhân dân, yêu cầu của đất nước và phù hợp tình hình thế giới, khu vực. Ông đề nghị các doanh nghiệp Việt Nam và Trung Quốc tiên phong thực hiện các thỏa thuận cấp cao, chỉ đạo của hai Tổng Bí thư về đẩy mạnh kết nối hai nền kinh tế, kết nối doanh nghiệp và giao lưu nhân dân.

Thủ tướng cũng đề nghị các doanh nghiệp Trung Quốc lấy Việt Nam làm cứ điểm sản xuất kinh doanh; đẩy mạnh chuyển giao công nghệ cao, hỗ trợ, giúp đỡ các doanh nghiệp Việt Nam phát triển cả về quy mô và công nghệ, tham gia chuỗi giá trị toàn cầu.

Đồng thời, mở rộng quy mô đầu tư, tăng cường đầu tư vào các động lực tăng trưởng truyền thống (đầu tư, xuất khẩu, tiêu dùng) và các động lực tăng trưởng mới, các ngành mới nổi như dữ liệu lớn, điện toán đám mây, quang điện tử, internet vạn vật, công nghiệp y sinh học, các dịch vụ cao cấp, công nghệ cao, nhất là các dịch vụ thanh toán, phát triển trên nền tảng khoa học công nghệ, chuyển đổi số.

Cùng với đó, đầu tư năng lượng sạch, nhất là năng lượng tái tạo, đầu tư hạ tầng giao thông, đặc biệt là đường sắt, sân bay, bến cảng, đường bộ cao tốc; đầu tư phát triển các khu công nghiệp, khu kinh tế; hợp tác thúc đẩy thanh toán số, thanh toán QR, thanh toán bản tệ; đầu tư phát triển các trung tâm tài chính; tích cực phát triển tài chính xanh; thúc đẩy thương mại song phương, phát triển các khu kinh tế biên giới, xây dựng cửa khẩu thông minh.

Thủ tướng cũng mong các doanh nghiệp Trung Quốc góp ý, chia sẻ xây dựng và hoàn thiện thể chế; hỗ trợ về khoa học quản lý, nâng cao năng lực quản trị thông minh.

Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần hợp tác "lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ", xứng tầm quan hệ "vừa là đồng chí, vừa là anh em", theo phương hướng hợp tác "6 hơn" trong quan hệ song phương đã được lãnh đạo cấp cao hai nước thống nhất.

Thương mại Việt - Trung vượt mốc 200 tỷ USD: Cơ hội và thách thức

Nà Lầu (Việt Nam) và Pò Chài (Trung Quốc) gắn kết tình làng nghĩa xóm