-Bộ Chính trị vừa ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Là một kiều bào tiêu biểu trong lĩnh vực khoa công nghệ tại Mỹ, anh có suy nghĩ như thế nào?

Sự ra đời của Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia làm tôi rất phấn khởi. Đây không chỉ là một cột mốc quan trọng mà còn là lời khẳng định mạnh mẽ về quyết tâm của đất nước trong việc bước vào kỷ nguyên đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ, và chuyển đổi số.

Nghị quyết có vai trò quan trọng, không chỉ tạo sự đồng thuận và hứng khởi không chỉ trong nước mà còn lan tỏa đến cộng đồng người Việt trên toàn thế giới. Đây là bước đi cần thiết để định hướng chiến lược, huy động nguồn lực và xây dựng nền tảng vững chắc cho sự phát triển của đất nước.

TS Nguyễn Duy Lân, kiều bào Mỹ.

Sự thay đổi mạnh mẽ này không chỉ là cơ hội mà còn là lời mời gọi mỗi người con đất Việt chung tay hiện thực hóa mục tiêu đưa Việt Nam trở thành quốc gia tiên phong trong đổi mới sáng tạo.

- Là một chuyên gia trong lĩnh vực công nghệ, theo anh Việt Nam cần phải làm gì để đưa khoa học kĩ thuật trở nên đột phá?

Tôi nghĩ có bốn hướng quan trọng mà chúng ta cần tập trung:

Đầu tiên là phát triển con người. Con người vẫn là yếu tố quan trọng nhất trong khoa học công nghệ. Chúng ta cần đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về kỹ năng và kiến thức chuyên môn. Trong đó, Tiếng Anh là một yếu tố cốt lõi, vì phần lớn tài liệu khoa học công nghệ đều bằng tiếng Anh. Bên cạnh đó, cần có các chính sách thu hút nhân tài, đặc biệt là kiều bào trẻ, bằng cách tạo môi trường làm việc thuận lợi và đãi ngộ hấp dẫn, như giảm thuế thu nhập cá nhân hoặc tăng lương.

Thứ hai có chính sách hỗ trợ. Chính sách là đường băng để các doanh nghiệp, startup và trung tâm nghiên cứu có thể "cất cánh". Chúng ta cần loại bỏ các rào cản như thuế cao hoặc thủ tục hành chính phức tạp. Ví dụ, Malaysia miễn thuế 10 năm cho doanh nghiệp công nghệ. Những chính sách như vậy sẽ giúp tạo điều kiện thuận lợi hơn cho sự phát triển.

Ngoài giảm thuế, chúng ta cần loại bỏ các rào cản về cơ chế, tạo môi trường thuận lợi để các doanh nghiệp và trung tâm nghiên cứu phát triển. Đồng thời, cần định hướng phát triển các lĩnh vực công nghệ chiến lược để tạo vị thế cạnh tranh toàn cầu.

Thứ ba, đầu tư chiến lược. Chính phủ cần đầu tư vào các lĩnh vực khoa học kỹ thuật tiềm năng, như Mỹ đã làm với Internet hay năng lượng sạch. Đầu tư đúng hướng sẽ tạo ra các công nghệ đột phá và những doanh nghiệp dẫn đầu, như Tesla trong lĩnh vực xe điện.

Thứ tư cần có định hướng và phương pháp. Chúng ta cần nghiên cứu, khảo sát để xác định các định hướng phát triển cụ thể, từ đó tập trung đầu tư mạnh vào những lĩnh vực có tiềm năng. Mục tiêu là tạo ra các vị thế độc quyền, như Google với công cụ tìm kiếm hay Apple với điện thoại thông minh.

TS Nguyễn Duy Lân cùng đoàn kiều bào tiêu biểu thực hiện nghi lễ dâng hương tại Điện Kính Thiên trong chương trình Xuân quê hương 2025.

- Theo anh, Việt Nam cần làm gì để kết nối sức mạnh của người Việt ở nước ngoài và trong nước để tạo ra những thành tựu có tính chuyển đổi trong khoa học công nghệ?

Hiện tại, nhiều kiều bào trẻ làm việc tại các công ty công nghệ lớn trên thế giới, nhưng Việt Nam chưa có đủ điều kiện để thu hút họ. Chúng ta cần các chính sách sáng tạo, như cho phép làm việc từ xa, hoặc tạo điều kiện để họ về nước làm việc trong khoảng thời gian ngắn, như ba tháng hè hay dịp lễ Tết để họ cống hiến cho đất nước.

- Trân trọng cảm ơn TS!

100 kiều bào tiêu biểu tham gia kết nối tại tỉnh Hưng Yên

Kiều bào hiến kế giúp TP.HCM phát triển bền vững