Cho đến cuối thập niên 1970, công nghệ tên lửa của Liên Xô bị tụt hậu so với phương Tây từ nhiên liệu đẩy, thiết kế khung thân cho tới hệ thống dẫn đường. Tuy nhiên điều này đã thay đổi khi họ triển khai hai loại đạn R-27 (AA-10 Alamo) và R-73 (AA-11 Archer) trong năm 1980, được đánh giá tạo ra bước ngoặt lớn.

Xét về khí động học, tên lửa tầm ngắn R-73 cũng như tầm xa R-27, R-77 có sức cạnh tranh cao so với sản phẩm phương Tây, phiên bản tăng tầm của R-27 bắn xa hơn bất kỳ tên lửa không đối không nào của Mỹ - NATO.

Tên lửa phản lực dòng thẳng RVV-AE-PD

Bước "tiến hóa" tiếp theo của Vympel là việc sản xuất tên lửa phản lực dòng thẳng (ramjet) RVV-AE-PD. Được trưng bày từ những năm 1990 tại các cuộc triển lãm, tên lửa này đã thúc đẩy sự phát triển của Meteor để trang bị cho Eurofighter Typhoon.

Sự hấp dẫn của tên lửa ramjet là nó có khả năng duy trì lực đẩy trong pha cuối, giai đoạn mà tên lửa dùng động cơ rocket nhiên liệu rắn thông thường chỉ bay bằng quán tính và nhanh chóng mất tốc độ khi rẽ.

Một điều đáng chú ý khác là mức độ sát thương cao của tên lửa không chiến trong tầm nhìn (Within Visual Range/ WVR) thế hệ mới như R-73, một phần lớn do khả năng duy trì chịu tải lên đến 100G khi cơ động diệt mục tiêu.

Tên lửa không đối không tầm ngắn R-73 

Xét về hiệu suất khí động học, yếu tố quan trọng hầu như bị bỏ qua bởi các nhà thiết kế phương Tây chính là chuyển động của máy bay khi phóng tên lửa. Một tiêm kích siêu âm như Su-35 bay ở tốc độ Mach 1,5 trên độ cao 13 km sẽ tăng tầm bắn của R-27 hoặc R-77 lên đến hơn 30%.

Những chiến đấu cơ như F/A-18E/F hay F-35 không có khả năng này, vì vậy phạm vi của tên lửa chỉ được xác định bởi các thông số của nhiên liệu đẩy bên trong. Kết quả là AIM-120C/D có thể sở hữu tầm bắn lý thuyết xa hơn R-77, nhưng trong chiến đấu thực tế thì lại thấp hơn nhiều.

Công nghệ đầu dò của Nga đã tiến những bước mới kể từ đầu thập niên 1990, phần lớn là kết quả của việc thương mại hóa chip khối Gallium Arsenide cũng như chip xử lý tín hiệu kỹ thuật số trên thị trường thế giới.

Agat - công ty sản xuất radar bán chủ động 9B-1101K lắp trên R-27R/ER, radar chủ động 9B-1103K trang bị cho R-27EA và radar chủ động 9B-1348E sử dụng trên R-77, đã công khai việc mua chip xử lý tín hiệu kỹ thuật số TMS-320 của Texas Instruments để gắn cho radar chủ động 9B-1103K. Chip này là một trụ cột của thiết kế radar quân sự phương Tây.

Công nghệ ăng ten mảng pha có rãnh xung đơn được thấy trong đầu dò 9B-1103K và 9B-1348E, tương tự công nghệ dùng trên AIM-120A, thiết kế này cung cấp khả năng kháng nhiễu rất tốt.

Từ trái sang phải: đầu dò bán chủ động 9B-1101K sử dụng trên R-27R/ER, đầu dò chủ động 9B-1348E lắp trong R-77 và đầu dò chủ động 9B-1103K của R-27AE

Mối quan tâm của Nga về các hệ thống gây nhiễu của phương Tây được phản ánh trong một xu hướng từ những năm 1980, khi họ sử dụng đầu dò xung đơn kép, và thậm chí cả những đầu dò bán chủ động Agat 9B-1101K trong đạn tên lửa R-27R/ER là một thiết kế xung đơn cổ điển, tuy vậy vẫn cho khả năng kháng nhiễu cao.

Công nghệ dẫn đường bằng hồng ngoại trong tên lửa không chiến ngoài tầm nhìn của Nga cũng đã phát triển đáng kể từ thời Chiến tranh Lạnh, khi đạn R-27T/ET được lắp đầu dò Geofizika 36T.

Có những tuyên bố rằng các biến thể gần đây sử dụng sản phẩm do Cục Thiết kế Trung ương Arsenal chế tạo, đó là Mayak/MK-80M phát triển cho tên lửa R-73. Loại đạn này còn được cải tiến với đầu dò có khả năng nhận dạng 2 luồng nhiệt khác nhau, giúp chống lại pháo sáng mồi bẫy, những cải tiến này khiến nó có xác suất diệt mục tiêu cực lớn.

Việt Nam điều động trực thăng Mi-172 thực hiện "Nhiệm vụ đặc biệt"

ĐTN