Thanh khoản cải thiện, lãi suất cho vay tiếp tục giảm nhẹ

Kết quả điều tra xu hướng kinh doanh của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) mới công bố cho thấy: Các TCTD nhận định nhu cầu sử dụng dịch vụ ngân hàng (gồm nhu cầu gửi tiền, sử dụng dịch vụ thanh toán, thẻ và vay vốn) của khách hàng tiếp tục “cải thiện” trong quý I/2025, nhưng mức cải thiện thấp hơn so với quý trước và kỳ vọng tại kỳ điều tra trước.

Trong đó nhu cầu vay vốn, sử dụng dịch vụ thanh toán và thẻ được nhận định “cải thiện” ở mức thấp hơn quý trước và thấp hơn nhu cầu gửi tiền trong cùng kỳ. Trong quý II/2025 và cả năm 2025, các TCTD kỳ vọng nhu cầu sử dụng dịch vụ ngân hàng của khách hàng sẽ tiếp tục “cải thiện” hơn so với quý I/2025 và năm trước, trong đó nhu cầu vay vốn tiếp tục được kỳ vọng “cải thiện” nhiều hơn nhu cầu gửi tiền và thanh toán.

Các TCTD cho biết tiếp tục điều chỉnh giảm giá bình quân các sản phẩm, dịch vụ trong quý I/2025 và dự kiến duy trì xu hướng này trong quý II/2025. Trong đó, các TCTD dự kiến điều chỉnh giảm lãi suất biên nhiều hơn so với phí dịch vụ.

Theo nhận định của các TCTD, thanh khoản của hệ thống ngân hàng trong quý I/2025 tiếp tục duy trì trạng thái “tốt”, đạt mức cải thiện cao hơn so với quý trước và so với kỳ vọng. Các TCTD dự báo tình hình thanh khoản sẽ tiếp tục cải thiện trong quý II/2025 và cả năm 2025 so với năm 2024, tuy nhiên kỳ vọng về mức độ cải thiện đã thu hẹp nhẹ so với kỳ điều tra trước và so với mức độ cải thiện đánh giá cho năm 2024.

Theo ước tính của các TCTD, trong quý I/2025 mặt bằng lãi suất huy động vốn VNĐ bình quân các kỳ hạn giảm nhẹ 0,03-0,05 điểm phần trăm, mặt bằng lãi suất cho vay VNĐ giảm nhẹ 0,08-0,1 điểm phần trăm so với quý trước. Các TCTD dự báo lãi suất huy động vốn VNĐ bình quân toàn hệ thống sẽ ổn định trong quý II/2025 với mức tăng nhẹ 0,02 điểm phần trăm đối với các kỳ hạn trên 6 tháng và tăng nhẹ 0,17 điểm phần trăm với các kỳ hạn từ 6 tháng trở xuống trong cả năm. Trong khi đó, lãi suất cho vay VNĐ dự kiến giảm nhẹ 0,03-0,08 điểm phần trăm trong quý II/2025 và cả năm 2025.

Tín dụng có thể tăng 16,4% năm 2025

Các TCTD kỳ vọng huy động vốn toàn hệ thống tăng bình quân 4,19% và dư nợ tín dụng tăng bình quân 4,39% trong quý II/2025. Huy động vốn toàn hệ thống được kỳ vọng tăng 13,10% trong năm 2025, thấp hơn 3,3 đpt so với kỳ vọng về tăng trưởng dư nợ tín dụng 16,4% trong năm 2025. Huy động vốn và tín dụng ngắn hạn được dự báo tăng trưởng cao hơn các kỳ hạn dài. Kết quả điều tra kỳ này đánh dấu mức độ bình quân kỳ vọng cao nhất trong vòng 5 năm trở lại đây của các TCTD đối với tốc độ tăng trưởng huy động vốn theo năm (kể từ các cuộc điều tra năm 2020 đến nay).

Mặt bằng rủi ro (MBRR) tổng thể của các nhóm khách hàng trong quý I/2025 được các TCTD nhận định tiếp tục tăng nhẹ so với quý trước, tăng cao hơn so với kỳ vọng ở kỳ điều tra trước và được dự báo tiếp tục tăng nhẹ trong quý II/2025. Ở thời điểm hiện tại, 26,3% TCTD nhận định rủi ro tổng thể của khách hàng ở mức “cao” (24,5%) và “khá cao” (1,8%). Trái với kỳ vọng về xu hướng giảm MBRR trong năm 2025 ghi nhận tại kỳ điều tra trước, tại kỳ điều tra này, các TCTD dự báo MBRR tổng thể của các nhóm khách hàng vẫn tiếp tục xu hướng “tăng nhẹ” trong năm 2025, tuy nhiên tốc độ tăng chậm lại hơn nhiều so với năm 2024. Dự báo cho năm 2026, các TCTD kỳ vọng MBRR sẽ giảm dần.

Tỷ lệ nợ xấu sẽ giảm mạnh trong quý II/2025

Đúng như kỳ vọng ghi nhận ở kỳ điều tra trước, các TCTD nhận định tỷ lệ nợ xấu tiếp tục xu hướng giảm trong quý I/2025 và kỳ vọng giảm mạnh hơn trong quý II/2025, trái ngược với nhận định “tăng” của cùng kỳ năm trước. Tại kỳ điều tra này, các TCTD đã điều chỉnh giảm dự báo về tỷ lệ nợ xấu/dư nợ tín dụng tính đến cuối năm 2025 so với kết quả ghi nhận tại cuộc điều tra kỳ trước.

Theo kết quả điều tra, 74-76% TCTD nhận định tình hình kinh doanh tổng thể và lợi nhuận trước thuế của đơn vị trong quý I/2025 có sự cải thiện so với quý IV/2024 và dự kiến tiếp tục xu hướng cải thiện trong quý II/2025 mặc dù mức cải thiện thấp hơn nhiều so với kỳ vọng của TCTD ghi nhận tại kỳ điều tra trước. Tuy nhiên, tỷ lệ TCTD nhận định tình hình kinh doanh suy giảm so với quý trước đã tăng từ 8,8% trong quý IV/2024 lên 14,8% trong quý I/2025, cao hơn nhiều so với kỳ vọng.

62,8% TCTD đánh giá tổng thể các nhân tố khách quan có tác động tích cực giúp “cải thiện” tình hình kinh doanh của đơn vị mình trong quý I/2025 so với quý trước và tỷ lệ này là 71,7% kỳ vọng cho tổng thể năm 2025.

Tại kỳ điều tra này “cầu của nền kinh tế đối với sản phẩm dịch vụ của đơn vị” là nhân tố được các TCTD đánh giá là quan trọng nhất ảnh hưởng tích cực đến tình hình kinh doanh của TCTD trong quý I/2025, tiếp theo là nhân tố “chính sách tín dụng, lãi suất và tỷ giá của Ngân hàng nhà nước” (đứng thứ nhất ở kỳ điều tra trước).

Các TCTD dự báo, trong năm 2025, “điều kiện kinh doanh và tài chính của khách hàng” là nhân tố khách quan quan trọng nhất tác động tích cực đến hoạt động kinh doanh, tiếp theo mới đến “cầu của nền kinh tế” và “chính sách tín dụng, lãi suất, tỷ giá của Ngân hàng nhà nước”. Bên cạnh đó, vẫn có 6,96%-14,8% TCTD lo ngại các yếu tố này ảnh hưởng tiêu cực trong quý I/2025, tỷ lệ này dự kiến giảm còn 5,2%-12,2% trong cả năm. “Cạnh tranh từ các TCTD khác” vẫn là nhân tố tiêu cực hàng đầu, với 26,69%-25,2% TCTD đánh giá ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh trong quý I và cả năm 2025.