Người phụ nữ dân tộc Mông luôn gồng gánh nỗi nhọc nhằn trên lưng - Ảnh: HÀ NGUYÊN

Chiếc lu cở (gùi) trở thành người bạn thân thiết trên lưng người phụ nữ Mông - Ảnh: HÀ NGUYÊN

Sống ở những vùng núi có độ cao trên 1000 mét, đường sá hiểm trở, không thuận lợi cho các phương tiện vận tải di chuyển, người phụ nữ Mông nghiễm nhiên trở thành người vận chuyển thay vì là người đàn ông làm những công việc nặng nhọc này - Ảnh: HÀ NGUYÊN

Lấy chồng sinh con từ lúc tuổi đời còn rất sớm, không ít người phụ nữ vừa phải cáng đáng việc nhà vừa phải trông con, những đứa trẻ theo chân mẹ lên nương rẫy, lên núi hái rau từ lúc còn bé xíu - Ảnh: HÀ NGUYÊN

Sùng Thị Mỉ mới 18 tuổi nhưng đã lấy chồng và có 2 đứa con. Vì chồng cô cũng là người trong họ hàng nên khi sinh con ra, những đứa trẻ bị mắc chứng bệnh bạch tạng. Ở những vùng núi, vùng cao, điều kiện học tập, tiếp cận thông tin còn hạn chế, vậy nên đến nay dân tộc Mông vẫn là một trong những dân tộc có tỷ lệ tảo hôn, hôn nhân cận huyết cao nhất toàn quốc. Thực tế này đang khiến người phụ nữ Mông tiếp tục chậm tiến hơn phụ nữ của các dân tộc khác - Ảnh: HÀ NGUYÊN

Dọc đường rẻo cao Hà Giang, không khó để bắt gặp những người phụ nữ Mông lẫm lũi đi, dồn sức trên đôi chân để cõng mọi thứ, trên lưng họ lúc nào cũng là củi, là búp măng mới hái trên nương, có cả những bì lớn đựng cát, vật liệu xây dựng... - Ảnh: HÀ NGUYÊN

Họ thường đi rất nhanh dù là trong sương mù dày đặc, giữa trời nắng chang chang, hay bất chấp những cơn gió rét cắt da cắt thịt - Ảnh: HÀ NGUYÊN

Có lẽ vì vậy mà người phụ nữ Mông vẫn hay nói cuộc đời của họ gắn liền với con dốc cuộc đời - Ảnh: HÀ NGUYÊN

Khi mặt càng gần đất thì tuổi đời càng nhiều thêm và sự nhọc nhằn gắn liền với tấm lưng gồng gánh - Ảnh: HÀ NGUYÊN

Những gánh nặng theo họ cho đến lúc gối mỏi chân chùng - Ảnh: HÀ NGUYÊN

Cô Sủng Thị Sy (39 tuổi, Mậu Duệ, Yên Minh, Hà Giang) chuẩn bị đi lên con đường mòn lên nương rẫy. "Chồng lúc nào giúp được thì giúp thôi, chứ anh ấy uống rượu suốt ngày" - cô chia sẻ - Ảnh: HÀ NGUYÊN

Những đứa trẻ từ nhỏ đã làm quen với chiếc gùi sau lưng. Đi học về, chúng phải tập quen với chuyện làm nương rẫy, hái rau rừng, không có thời gian cho việc học ở nhà - Ảnh: HÀ NGUYÊN