Người dân vẫy chào lính Thổ Nhĩ Kỳ khi họ tiến quân qua thị trấn biên giới Akcakale của nước này. Ảnh: Reuters

Người Kurd, những người đã chiếm lại các vùng đông bắc Syria từ lực lượng Nhà nước Hồi giáo IS với sự hậu thuẫn của Mỹ, nói rằng cuộc tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ có thể cho phép nhóm thánh chiến tái xuất hiện khi một số tín đồ của họ trốn thoát khỏi các nhà tù.

Trong cuộc tấn công lớn đầu tiên kể từ khi vụ tấn công bắt đầu hôm 8/10, IS đã nhận trách nhiệm về một vụ đánh bom xe chết người ở Qamishli, thành phố lớn nhất trong khu vực do người Kurd sinh sống, ngay cả khi thành phố bị pháo kích dữ dội từ Thổ Nhĩ Kỳ.

Năm chiến binh IS đã trốn khỏi một nhà tù ở đó, và những phụ nữ nước ngoài trong nhóm bị giam giữ trong một trại với lều bị đốt cháy và tấn công lính canh bằng gậy và đá, người Kurd nói.

Thổ Nhĩ Kỳ đã mở cuộc tấn công sau khi ông Trump có cuộc hội đàm với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan và rút quân đội nước mình khỏi biên giới phía bắc Syria đã chiến đấu bên cạnh lực lượng người Kurd.

Hôm 11/10, các quan chức quân đội Mỹ đã bác bỏ cáo buộc của các nhà lập pháp và các nhà phân tích chính sách rằng chính quyền ông Trump đã bỏ rơi các đồng minh của Mỹ. Thổ Nhĩ Kỳ biện minh rằng mục tiêu của họ là đánh bại lực lượng dân quân YPG người Kurd, nơi họ coi là kẻ thù vì liên kết với quân nổi dậy ở Thổ Nhĩ Kỳ.

“Không ai bật đèn xanh cho hoạt động này của Thổ Nhĩ Kỳ, và ngược lại. Chúng tôi đã ‘đấu tranh’ rất mạnh mẽ ở tất cả các cấp độ để người Thổ Nhĩ Kỳ không bắt đầu chiến dịch này,” Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper nói với một cuộc họp báo, phản bác lại những lời chỉ trích Tổng thống Trump đã bật đèn xanh cho phép Thổ Nhĩ Kỳ bắt đầu cuộc tấn công.

Một vụ nổ xảy ra gần một tiền đồn của quân đội Mỹ ở miền bắc Syria vào 11/10, nhưng không có thương vong nào được báo cáo và nguồn gốc của vụ nổ gần Kobane không rõ ràng, một quan chức Mỹ cho biết.

Lầu Năm Góc nhấn mạnh Thổ Nhĩ Kỳ cần tránh làm bất cứ điều gì gây nguy hiểm cho lực lượng Mỹ bên trong Syria, mà theo Reuters có khoảng 1.000 người trước khi vụ tấn công xảy ra.

Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ nhận thức đầy đủ về vị trí của các lực lượng Mỹ, Đại tướng Mark Milley, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân nói.

Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ cho biết họ đã thực hiện mọi biện pháp để đảm bảo không có căn cứ nào của Mỹ bị hư hại trong khi họ phản ứng với hỏa hoạn quấy rối bắt nguồn từ một căn cứ của Mỹ ở Syria.

Không có vụ nổ súng tại trên đài quan sát của Mỹ. Vụ nổ súng đã bị dừng lại khi quân đội Mỹ cảnh báo lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ cho biết.

Người Kurd thu dọn hành lý, sơ tán khỏi thị trấn biên giới Ras al Ain. Ảnh: Reuters

'SẼ KHÔNG DỪNG LẠI'

Tổng thống Erdogan đã bác bỏ những lời chỉ trích về vụ tấn công và nói rằng nó sẽ không dừng lại ... bất kể ai nói gì.

Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Mike Pompeo cho biết Tổng thống Trump đã đưa ra quyết định đúng đắn khi rút binh lính Mỹ ra khỏi Syria.

“Bây giờ nhiệm vụ của chúng tôi, nhiệm vụ của Bộ Ngoại giao, là làm mọi thứ chúng ta có thể - sử dụng sức mạnh kinh tế, sức mạnh ngoại giao - tất cả các công cụ có sẵn cho chúng tôi - để đảm bảo rằng Thổ Nhĩ Kỳ không làm những gì ông Erdogan đã nói có thể làm,” ông Pompeo cho biết trong một cuộc phỏng vấn với đài WKRN TV ở Nashville, Tennessee.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin cho biết ông Trump đã yêu cầu soạn thảo các lệnh trừng phạt mới đối với Thổ Nhĩ Kỳ, một đồng minh của NATO. Washington không kích hoạt lệnh trừng phạt ngay bây giờ nhưng sẽ làm như vậy nếu cần thiết, ông Mnuchin nói.

“Thổ Nhĩ Kỳ Thổ Nhĩ Kỳ đang chiến đấu với các tổ chức khủng bố tạo ra mối đe dọa đối với an ninh quốc gia của mình,” Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ cho biết trong một tuyên bố nhằm đối phó với mối đe dọa từ lệnh trừng phạt. “Không ai có thể nghi ngờ chúng tôi sẽ trả đũa ... trước bất kỳ động thái nào ngăn chúng tôi làm điều này.”

Một giám sát viên chiến tranh đã báo cáo hơn 100 người đã thiệt mạng kể từ những ngày đầu tiên của vụ tấn công. Liên Hợp Quốc cho biết 100.000 người đã phải rời bỏ nhà cửa để sơ tán khỏi vùng chiến sự.

Theo Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ, vào cuối ngày 11/10 399 chiến binh YPG đã thiệt mạng kể từ khi chiến dịch bắt đầu.

Các lực lượng dân chủ Syria (SDF), với YPG của người Kurd là thành phần chiến đấu chính, hiện nắm giữ phần lớn lãnh thổ từng tạo nên Nhà nước Hồi giáo Hồi giáo ở Syria, và đã giam giữ hàng ngàn chiến binh từ nhóm thánh chiến IS trong tù và hàng chục ngàn thành viên gia đình của họ trong các trại.

Khói mù bóc lên từ những điểm bị tấn công thị trấn Tel Abyad tại Syria. Ảnh: Reuters

Cả đường biên giới chìm trong biển lửa

Hôm 11/10, các máy bay chiến đấu và pháo binh của Thổ Nhĩ Kỳ đã tấn công xung quanh thị trấn Ras al Ain của Syria, một trong hai thị trấn biên giới từng là tâm điểm của cuộc tấn công, giờ là ngày thứ ba.

Các phóng viên của Reuters đã nghe thấy tiếng súng ở đó từ bên kia biên giới ở thị trấn Ceylanpinar của Thổ Nhĩ Kỳ.

Hàng trăm km xa hơn về phía đông dọc biên giới, một quả bom trên chiếc ôtô nổ tung bên ngoài một nhà hàng ở Qamishli. Chính quyền người Kurd cho biết quả bom đã giết chết ba thường dân và làm 9 người bị thương. IS đã nhận trách nhiệm, nói rằng họ nhắm vào các máy bay chiến đấu của người Kurd.

Một đoàn xe gồm 20 xe bọc thép chở phiến quân Syria đồng minh Thổ Nhĩ Kỳ tiến vào Syria từ Ceylanpinar. Một số người đã ra dấu hiệu chiến thắng, hét lên Allahu akbar ("Thánh Allah vĩ đại") và vẫy cờ phiến quân Syria khi họ tiến về phía Ras al Ain.

120 km (75 dặm) về phía tây, Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục pháo kích gần thị trấn Tel Abyad, một nhân chứng nói. Các chiến binh người Kurd gọi đây là cuộc chiến khốc liệt nhất trong ba ngày chiến đấu ở đó.

Qua một đêm, các cuộc đụng độ nổ ra dọc theo toàn bộ đường biên giới dài 400 km từ Ain Diwar tại biên giới Iraq đến Kobane. Toàn bộ biên giới chìm trong biển lửa, người phát ngôn của SDF, Marvan Qamishlo nói.

Các lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ đã chiếm giữ chín ngôi làng gần Ras al Ain và Tel Abyad, theo Rami Abdulrahman, giám đốc Đài quan sát nhân quyền Syria (SOHR). Ít nhất 54 máy bay chiến đấu với SDF, 42 phiến quân Syria do Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn và 17 thường dân đã thiệt mạng.

Thổ Nhĩ Kỳ nói rằng hai binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ đã thiệt mạng. Chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ cho biết hôm 11/10, hai người đã thiệt mạng và ba người bị thương do pháo kích ở thị trấn biên giới Suruc, trong khi tám người thiệt mạng và 35 người bị thương trong một cuộc tấn công bằng súng cối và tên lửa vào thị trấn Nusaybin của biên giới Thổ Nhĩ Kỳ.

Một quan chức người Kurd giám sát công tác viện trợ ở phía đông bắc Syria, Khaled Ibrahim, cho biết nước đến thành phố Hasaka và các khu vực lân cận đã bị cắt bởi pháo kích Thổ Nhĩ Kỳ làm hỏng trạm bơm. Trạm bơi đã cung cấp nước an toàn cho ít nhất 400.000 người, UNICEF cho biết.

Thổ Nhĩ Kỳ đặt mục tiêu thiết lập một khu vực an toàn của người Hồi giáo bên trong Syria, nơi họ có thể tái định cư cho 3,6 triệu người tị nạn. Ông Erdogan đe dọa sẽ gửi người tị nạn đến châu Âu nếu Liên minh châu Âu EU không ủng hộ cuộc tấn công, và gặp phải phản ứng dữ dội từ EU.

“Chúng tôi sẽ không bao giờ chấp nhận những người tị nạn được trang bị vũ khí và sử dụng để tống tiền chúng tôi,” Chủ tịch Hội đồng Châu Âu Donald Tusk viết trên Twitter. Pháp cho biết các lệnh trừng phạt chống lại Thổ Nhĩ Kỳ sẽ được thảo luận tại hội nghị thượng đỉnh EU vào tuần tới.

Đáp lại những chỉ trích từ quốc tế, Bộ trưởng Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu đã bảo vệ các cuộc tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ tại Syria, nói với tờ New York Times trong một cuộc phỏng vấn rằng Thổ Nhĩ Kỳ đã cung cấp trường học, bệnh viện và các dịch vụ khác trong các khu vực khác dưới sự kiểm soát của họ./.

Xem thêm