Thẩm phán chặn lệnh cấm Harvard tuyển sinh viên nước ngoài của chính quyền Trump

Ngày 24/5, hãng Reuters (Anh) đưa tin: Ngày 23/5, thẩm phán liên bang Mỹ Allison Burroughs đã ra lệnh tạm thời chặn chính quyền Tổng thống Donald Trump thu hồi quyền tuyển sinh sinh viên nước ngoài của Đại học Harvard - động thái được coi là đòn trả đũa vì trường từ chối “từ bỏ quyền độc lập học thuật”.

Thẩm phán Burroughs cho biết bà ra quyết định vì Harvard đã chứng minh được rằng họ "sẽ phải chịu tổn thất ngay lập tức và không thể khắc phục" nếu chính phủ được phép thu hồi giấy phép của trường trước khi tòa án có thể xem xét vấn đề.

Sinh viên, giảng viên Đại học Harvard biểu tình tại thành phố Cambridge, bang Massachusetts, Mỹ ngày 17/1/2025. (Ảnh: AP)

Ngày 23/5, Đại học Harvard đã đệ đơn kiện lên tòa liên bang ở Boston. Trong đơn kiện, Harvard cho biết chính sách này vi phạm Hiến pháp Mỹ và luật liên bang, đe dọa tức thì đến hơn 7.000 sinh viên quốc tế và hàng loạt chương trình đào tạo.

Harvard nhấn mạnh: “Không có sinh viên quốc tế, Harvard không còn là Harvard nữa”, khi gần 27% tổng số sinh viên hiện tại là người nước ngoài.

Tổng thống Trump bị cáo buộc sử dụng chính sách nhập cư để gây sức ép với các trường đại học có lập trường độc lập hoặc chỉ trích chính quyền.

Trước đó, Harvard từng kiện đòi khôi phục gần 3 tỷ USD tài trợ liên bang bị đóng băng, đồng thời đối mặt với các đề xuất tăng thuế và điều tra dân quyền.

Theo Reuters, chính quyền Trump có thể kháng cáo, trong khi Nhà Trắng khẳng định các thẩm phán không được quyền can thiệp vào chính sách nhập cư và chính sách an ninh quốc gia.

Trước đó, Bộ trưởng An ninh Nội địa Kristi Noem cáo buộc Harvard "khuyến khích bạo lực, bài Do Thái và phối hợp với Đảng Cộng sản Trung Quốc", nhưng không đưa ra bằng chứng.

Harvard khẳng định đang đấu tranh chống chủ nghĩa bài Do Thái và điều tra mọi cáo buộc đáng tin cậy. Việc cấm tuyển sinh sinh viên nước ngoài còn có thể ảnh hưởng đến tài chính của Harvard, vốn có tỷ lệ sinh viên nước ngoài đóng học phí toàn phần cao.

Trong một động thái có liên quan, theo AFP và Kyodo, ngày 23/5, Đức và Nhật Bản đã lên tiếng phản đối quyết định của chính phủ Mỹ thu hồi quyền tuyển sinh sinh viên quốc tế của Đại học Harvard, đồng thời kêu gọi chính quyền Tổng thống Donald Trump xem xét lại động thái này.

Bộ trưởng Nghiên cứu Đức Dorothee Baer gọi quyết định này là "tai hại" và bày tỏ hy vọng "chính phủ Mỹ sẽ đảo ngược quyết định này". Bà lưu ý, đây "không phải là tín hiệu tích cực đối với cả thế hệ trẻ lẫn thế giới tự do".

Trong khi đó, Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Yoshimasa Hayashi cho biết chính phủ nước này sẽ kêu gọi Mỹ giảm thiểu mọi tác động tiềm ẩn đối với sinh viên Nhật Bản đang theo học tại Harvard.

Ông Hayashi, người cũng từng theo học tại Harvard, nhấn mạnh: "Có rất nhiều sinh viên Nhật Bản tại Đại học Harvard. Chúng tôi đang theo dõi chặt chẽ tình hình với sự quan tâm cao độ".

Bộ Ngoại giao Nhật Bản cũng đã yêu cầu Đại sứ quán Mỹ tại Nhật Bản cung cấp thêm thông tin chi tiết.

Cùng ngày, Trung Quốc đã chỉ trích việc "chính trị hóa" các hoạt động trao đổi giáo dục sau khi Mỹ thu hồi quyền tuyển sinh sinh viên nước ngoài của Đại học Harvard, trong đó có nhiều sinh viên đến từ Trung Quốc.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mao Ninh nêu rõ: "Phía Trung Quốc luôn phản đối việc chính trị hóa hợp tác giáo dục... Hành động liên quan của phía Mỹ sẽ chỉ làm tổn hại hình ảnh và vị thế quốc tế của Mỹ".

Ukraine - Nga trao đổi 1.000 tù binh, lớn nhất từ khi xung đột bùng phát

Từ ngày 23-25/5, Ukraine và Nga đã tiến hành cuộc trao đổi tù binh lớn nhất kể từ khi xung đột nổ ra vào năm 2022, với tổng cộng khoảng 1.000 người từ mỗi bên được trao trả.

Theo tờ Kyiv Independent (Ukraine), trong ngày 23/5, 390 binh sĩ Ukraine đã được đưa trở về nước. Cùng thời điểm, Bộ Quốc phòng Nga thông báo đã tiếp nhận 270 quân nhân và 120 thường dân. Đây là kết quả của một vòng đàm phán hiếm hoi giữa hai bên diễn ra tại Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) đầu tháng 5/2025.

Các tù nhân chiến tranh (POW) Ukraine được thả trong cuộc trao đổi tù nhân với Nga vào ngày 23/5/2025. (Ảnh: Tổng thống Volodymyr Zelensky/Telegram)

Cuộc trao đổi đã mang lại hy vọng cho nhiều gia đình có người thân bị bắt giữ, trong bối cảnh danh sách tù nhân không được công bố công khai. Theo Văn phòng Tổng thống Ukraine, một số nước Bắc Âu và Baltic đã hỗ trợ trong quá trình chuẩn bị cho hoạt động này.

Trước đó, ngày 22/5, hãng thông tấn Nga TASS dẫn lời người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết, Nga đã nhận được danh sách tù binh từ phía Ukraine và nhất trí nguyên tắc trao đổi theo tỷ lệ “1.000 đổi 1.000”. Ông cũng nhấn mạnh mong muốn tiến hành trao đổi trong thời gian sớm nhất, mặc dù đây là một quá trình phức tạp và đòi hỏi phối hợp kỹ lưỡng.

Vòng đàm phán đầu tiên liên quan đến thỏa thuận này được tổ chức ngày 16/5 tại Istanbul. Sau cuộc họp, hai bên thống nhất triển khai kế hoạch trao đổi và tiếp tục thảo luận các vấn đề liên quan trong thời gian tới.

Mỹ bắt đầu nới lỏng trừng phạt Syria, mở đường hỗ trợ tái thiết

Hãng tin AP (Mỹ) đưa tin: Ngày 23/5, chính quyền Tổng thống Donald Trump đã cấp quyền miễn trừ toàn diện trong 6 tháng đối với một loạt lệnh trừng phạt Syria - bước đi đầu tiên nhằm thực hiện cam kết dỡ bỏ lệnh trừng phạt kéo dài nửa thế kỷ với quốc gia bị chiến tranh tàn phá này.

Miễn trừ bao gồm các biện pháp thuộc Đạo luật Caesar do Quốc hội Mỹ ban hành năm 2019, từng nhằm cô lập chính quyền Assad và ngăn cản tái thiết sau chiến tranh.

Tổng thống Trump cho biết mục tiêu của việc nới lỏng là hỗ trợ chính phủ lâm thời mới của Syria, hiện do ông Ahmad al-Sharaa, cựu chỉ huy dân quân tham gia lật đổ Bashar al-Assad, lãnh đạo.

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio tuyên bố việc miễn trừ giúp cải thiện nguồn cung điện, năng lượng, nước, vệ sinh và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hoạt động nhân đạo.

Người dân Syria đã xuống đường ăn mừng tại Damascus. Tuy nhiên, giới đầu tư vẫn thận trọng do các biện pháp miễn trừ chỉ kéo dài 180 ngày và có thể bị đảo ngược.

Bên trong chính quyền Trump, đang có tranh luận giữa một bên muốn nới lỏng nhanh chóng và một bên đề xuất tiếp cận theo từng giai đoạn với các điều kiện kèm theo. Một số điều kiện bao gồm: loại bỏ các nhóm vũ trang Palestine khỏi Syria, tiếp quản nhà tù giữ chiến binh IS, tích hợp lực lượng người Kurd vào quân đội quốc gia, tham gia Hiệp định Abraham và tiêu hủy kho vũ khí hóa học.

Nga tiếp tục nằm trong top 5 quốc gia xuất khẩu vũ khí hàng đầu thế giới

Ngày 23/5, hãng thông tấn Nga TASS đưa tin: Phát biểu tại cuộc họp của Ủy ban Hợp tác Kỹ thuật Quân sự Liên bang Nga, Tổng thống Vladimir Putin khẳng định Nga vẫn giữ vững vị trí hàng đầu trên thị trường vũ khí quốc tế và tiếp tục là một trong năm nước xuất khẩu vũ khí lớn nhất thế giới.

Tổng thống Putin nhấn mạnh: “Nga tiếp tục là một trong năm quốc gia dẫn đầu thị trường vũ khí toàn cầu và giữ vững vị trí tiên phong trong nhiều lĩnh vực”. Ông cũng khẳng định các sản phẩm quốc phòng của Nga “đã nhiều lần chứng minh chất lượng, độ tin cậy và hiệu quả trong thực tiễn”.

Tuyên bố trên được đưa ra trong bối cảnh Nga tiếp tục thúc đẩy hợp tác kỹ thuật quân sự với nhiều quốc gia bất chấp các biện pháp trừng phạt quốc tế liên quan đến xung đột Ukraine.

Tin quốc tế ngày 17/5: Nga - Ukraine nhất trí trao đổi 2.000 tù binh, Israel đẩy mạnh tấn công vào Dải Gaza

Tin quốc tế sáng 20/5: Điện đàm Trump - Putin, Anh và EU siết chặt hợp tác quốc phòng