Theo Reuters, Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố chiến dịch tấn công của họ chống lại lực lượng người Kurd đã kết thúc, và Tổng thống Mỹ Donald Trump nói rằng lệnh ngừng bắn tuần trước là vĩnh viễn và ông đang dỡ bỏ mọi lệnh trừng phạt đối với Ankara.

Cán cân quyền lực trong cuộc nội chiến đẫm máu kéo dài 8 năm của Syria đã thay đổi đáng kể trong các động thái chóng mặt kể từ khi ông Trump rút lực lượng đặc biệt của Mỹ khỏi Syria vào ngày 6/10, cho phép quân đội Thổ Nhĩ Kỳ càn quét và tấn công người Kurd - đồng minh trước đây của Washington.

Thổ Nhĩ Kỳ 'tạm dừng' cuộc tấn công vào tuần trước theo thỏa thuận do Mỹ làm trung gian, kêu gọi các chiến binh YPG người Kurd rút lui, và sau đó bảo đảm sự hỗ trợ của Nga trong tuần này cho một thỏa thuận rộng hơn yêu cầu loại bỏ Các đơn vị bảo vệ Nhân dân người Kurd (YPG) khỏi toàn bộ biên giới đông bắc.

Lực lượng quân cảnh Nga triển khai tới Kobani và Manbij là một phần trong thỏa thuận mà Tổng thống Nga Putin và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan đạt được ở Sochi ngày 22/10.

Theo thỏa thuận, lực lượng quân cảnh Nga và bảo vệ biên giới Syria sẽ đảm bảo điều kiện cho YPG rút khỏi khu vực 30km từ đường biên giới Thổ Nhĩ Kỳ-Syria trong 150 giờ. Tiếp sau đó, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tuần tra chung về phía Đông và phía Tây khu vực mà Thổ Nhĩ Kỳ đang tiến hành Chiến dịch Mùa xuân Hòa bình.

Nó cũng đánh dấu sự trở lại của lực lượng Tổng thống Bashar al-Assad - đồng minh của Nga - dọc biên giới phía đông bắc lần đầu tiên sau nhiều năm.

Trong một thông cáo từ Nhà Trắng, ông Trump cho biết hôm 23/10 Mỹ đã ngay lập tức dỡ bỏ các lệnh trừng phạt mà nước này đã áp đặt đối với các quan chức và bộ ngành Thổ Nhĩ Kỳ để đáp trả chiến dịch tấn công xuyên biên giới.

"Sáng sớm hôm nay, chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ đã thông báo sẽ ngừng chiến đấu và tấn công ở Syria, và khiến lệnh ngừng bắn trở nên vĩnh viễn", ông Trump nói và cho biết đã yêu cầu dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với Ankara "trừ khi có chuyện gì xảy ra chúng tôi không hài lòng. "

Hoạt động quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ đã bị lên án rộng rãi bởi các nước đồng minh NATO và Liên minh châu Âu, chỉ trích nước này đang gây ra một cuộc khủng hoảng nhân đạo mới trong cuộc xung đột kéo dài 8 năm tại Syria và có thể cho phép các tù nhân lực lượng Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng bị YPG giam giữ, trốn thoát và tập hợp lại.

Bất chấp những chỉ trích gay gắt về rút quân khỏi Syria, kể cả từ các thành viên trong chính đảng Cộng hòa, Tổng thống Trump vẫn bảo vệ quyết định của mình, tuyên bố "hãy để người khác chiến đấu trên bãi cát dài đẫm máu này".

Kobani có ý nghĩa đặc biệt đối với các lực lượng người Kurd, vốn đã đánh đuổi các chiến binh IS khi cố gắng để chiếm thành phố năm 2014-15 trong một trong những trận đánh ác liệt nhất của cuộc xung đột Syria.

Ông Trump không đề cập đến việc Nga tiến vào thị trấn biên giới Syria vào 23/10 nhưng Thượng nghị sĩ Dân chủ Chris Van Hollen nhận định "việc ông Trump vui mừng về thỏa thuận giữa Putin-Erdogan thể hiện sự đầu hàng hoàn toàn của ông ta như người lãnh đạo nước Mỹ".

Dù vậy ông Trump cũng cho biết một số lượng nhỏ quân đội Mỹ sẽ vẫn đóng trong khu vực "nơi có dầu mỏ", ám chỉ các mỏ dầu trong khu vực do người Kurd kiểm soát. "Trong tương lai chúng tôi sẽ quyết định sẽ làm với nó," ông nói.

Lực lượng quân cảnh Nga triển khai tới Kobani là một phần trong thỏa thuận mà Tổng thống Nga Putin và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan đạt được ở Sochi ngày 22/10.

Cảnh cáo từ Nga

Sự rút lui hoàn toàn của YPG, mà Ankara coi là những kẻ khủng bố vì mối liên hệ với quân nổi dậy ở Thổ Nhĩ Kỳ, sẽ đánh dấu một chiến thắng cho ông Erdogan, người đã tuyên bố đang tìm cách tạo ra "vùng an toàn" để người tị nạn Syria trở lại.

Ngày 29/10 tới, các lực lượng Nga và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ cùng bắt đầu tuần tra một khu vực kéo dài 10 km ở phía đông bắc Syria, nơi quân đội Mỹ đã đóng quân từ lâu cùng với đồng minh người Kurd của họ.

Các chỉ huy dân quân người Kurd vẫn chưa đáp ứng với thỏa thuận đạt được tại khu nghỉ mát ở Biển Đen của Nga, và không rõ ngay lập tức việc rút quân của họ sẽ được thực thi như thế nào.

Phát ngôn viên của điện Kremlin, ông Dmitry Peskov cho biết, nếu lực lượng người Kurd không rút lui, lính biên phòng Syria và quân cảnh Nga sẽ phải rút lui. "Và lực lượng người Kurd còn lại sau đó sẽ phải đối mặt quân đội Thổ Nhĩ Kỳ," ông nói.

Tại Washington một tranh cãi đang diễn ra, họ đặt ra câu hỏi về việc thỏa thuận sẽ được đảm bảo như thế nào, ông Peskov nhận định: "Bây giờ họ (người Mỹ) thích để người Kurd ở biên giới và gần như buộc họ phải chiến đấu với người Thổ Nhĩ Kỳ."

SDF do người Kurd lãnh đạo là đồng minh chính của Washington trong cuộc chiến triệt phá IS ở Syria. Chỉ huy SDF Mazloum Abdi hôm 23/10 nói rằng ông Trump đã hứa sẽ duy trì sự hỗ trợ lâu dài cho các lực lượng do người Kurd lãnh đạo.

Ông Abdi cũng đã có một cuộc hội đàm với Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu, hãng tin Interfax đưa tin, và cho biết ông ủng hộ hành động của quân cảnh Nga và quân đội Syria.

Rạn nứt trong NATO

Trong một dấu hiệu của mối quan hệ ngày càng được tăng cường giữa Ankara và Moscow, người đứng đầu cơ quan thương mại quốc phòng của Nga đã được hãng thông tấn Interfax dẫn lời, tiết lộ Moscow có thể cung cấp thêm hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 cho Thổ Nhĩ Kỳ.

Thổ Nhĩ Kỳ, một thành viên NATO, đã bị cắt khỏi chương trình mua và hỗ trợ sản xuất máy bay phản lực F-35 và đối mặt với các lệnh trừng phạt của Mỹ khi đặt mua S-400, mà Washington cho rằng không tương thích với hệ thống phòng thủ của NATO và đe dọa máy bay F-35 nếu hoạt động gần máy bay chiến đấu tàng hình.

Trong một cuộc phỏng vấn với Reuters, Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Hulusi Akar cho biết những bất đồng về F-35 có thể được khắc phục. Bất chấp những lời chỉ trích từ các đồng minh về sự xâm nhập của Syria và mối quan hệ ngày càng gần gũi với Moscow, Thổ Nhĩ Kỳ vẫn là thành viên của NATO, ông nói.

"Chúng tôi là thành viên của NATO và chúng tôi vẫn quyết tâm thực hiện đầy đủ mọi trách nhiệm của mình. Chúng tôi sẽ không đi đâu cả", ông nói.

Một quan chức cao cấp của chính quyền Tổng thống Trump cho biết Mỹ vẫn hy vọng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không triển khai hệ thống S-400.

Trước cuộc họp của các bộ trưởng quốc phòng NATO hôm 24/10 tại Brussels, Mỹ và NATO đã hoan nghênh một cách thận trọng đề xuất của Đức về khu vực an ninh ở miền bắc Syria, mặc dù Đại sứ Mỹ tại NATO Kay Bailey Hutchison khẳng định châu Âu nên chịu trách nhiệm về vấn đề này chứ không phải lực lượng Mỹ.

Ông Hutchison cũng kêu gọi một cuộc điều tra liệu có tội ác chiến tranh nào trong cuộc tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ hay không.

Tại Washington, Đặc phái viên Mỹ về Syria James Jeffrey nói với các nhà lập pháp rằng các lực lượng Mỹ đã thấy bằng chứng về những tội ác như vậy trong cuộc tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ và đã yêu cầu một lời giải thích từ Ankara.

Không có dấu hiệu nào cho thấy các lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ đã tấn công dân thường, một quan chức chính quyền cấp cao của ông Trump nói./.

Xem thêm

Nga, Thổ Nhĩ Kỳ đạt được thỏa thuận "lịch sử" ở biên giới Syria Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã đồng ý đảm bảo lực lượng người Kurd rút khỏi các khu vực gần biên giới Syria và tiến ...

Mỹ vội vã rút quân, lực lượng của Nga và chính phủ Syria lập tức lấp đầy Mỹ đã vội vã rút quân khỏi các vùng do người Kurd kiểm soát tại Syria, lực lượng Nga và của Chính phủ Syria lập ...

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ thề nghiền nát người Kurd nếu không rút quân Tổng thống Recep Tayyip Erdogan hôm 19/10 cảnh báo rằng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ nghiền nát những người đứng đầu lực lượng người Kurd nếu ...

Mỹ-Thổ đạt thoả thuận ngừng bắn tại Syria, ông Trump lại bị tấn công Trong khi Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ đạt thoả thuận tạm ngừng bắn trong 5 ngày ở Syria, phe Dân chủ tại Washington tiếp tục ...