Trái ngọt, tiềm năng và dư địa hợp tác

Phát biểu khai mạc hội thảo, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam Phan Chí Hiếu cho biết, quan hệ Việt Nam - Mexico đã có những bước phát triển mạnh mẽ kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1975. Quan hệ này được xây dựng trên nền tảng hữu nghị chân thành, sự tin cậy về chính trị và ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn quốc tế như Liên hợp quốc, Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC)...

Hai nước duy trì cơ chế tham vấn chính trị cấp thứ trưởng, hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng, gìn giữ hòa bình, phòng chống tội phạm xuyên quốc gia, công nghiệp quốc phòng...

Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam Phan Chí Hiếu phát biểu tại Hội thảo. (Ảnh: Thành Luân)

Đáng chú ý, kim ngạch thương mại song phương liên tục tăng trưởng tích cực. Mexico hiện là một trong những đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam tại Mỹ Latinh. Cả hai quốc gia đều là thành viên của Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), tạo nền tảng quan trọng thúc đẩy thương mại tự do và phát triển bền vững.

Ngoài ra, hợp tác trong lĩnh vực văn hóa, giáo dục và giao lưu nhân dân cũng được chú trọng, ngày càng đi vào chiều sâu, góp phần củng cố quan hệ hữu nghị và hiểu biết lẫn nhau giữa hai quốc gia.

Dù đạt nhiều kết quả tích cực, các diễn giả tại hội thảo đều thống nhất rằng quan hệ Việt Nam - Mexico vẫn chưa tương xứng với tiềm năng hiện có, đặc biệt trong các lĩnh vực thương mại, đầu tư, khoa học - công nghệ, giáo dục và du lịch.

Theo Đại sứ Việt Nam tại Mexico Nguyễn Văn Hải, trong 5 năm qua, kim ngạch thương mại song phương đã tăng gấp đôi. Theo số liệu của phía Mexico, năm 2024, kim ngạch thương mại hai chiều đạt khoảng 15 tỷ USD, tăng 27,5% so với năm 2023. Tuy nhiên, ông nhận định, quan hệ kinh tế, thương mại và đầu tư giữa hai nước chưa phản ánh đúng quy mô thị trường và tiềm năng hợp tác. Những lĩnh vực như viễn thông, nông nghiệp công nghệ cao và công nghiệp có giá trị gia tăng cao còn nhiều dư địa phát triển.

Đại sứ khẳng định, Đại sứ quán Việt Nam tại Mexico sẽ tiếp tục đóng vai trò là cầu nối tin cậy, đồng hành cùng doanh nghiệp trong quá trình tiếp cận và mở rộng thị trường, nhất là trong năm kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước.

Hội thảo quốc tế "50 năm quan hệ Việt Nam - Mexico: Thực trạng và Triển vọng". (Ảnh: Thành Luân)

Ông Fernando Gonzalez Saiffe, Tổng Vụ trưởng Vụ châu Á - Thái Bình Dương (Bộ Ngoại giao Mexico), bày tỏ mong muốn tăng cường sự hiện diện của doanh nghiệp Mexico tại Việt Nam. Ông nhấn mạnh các lĩnh vực tiềm năng như nông nghiệp, năng lượng tái tạo, số hóa, đổi mới công nghệ và du lịch. Mexico cũng mong muốn học hỏi kinh nghiệm của Việt Nam trong xóa đói giảm nghèo và thúc đẩy công bằng xã hội. Ông khẳng định Việt Nam là một trong những đối tác quan trọng nhất của Mexico tại Đông Nam Á, việc phát triển quan hệ chiến lược, năng động hơn với Việt Nam là một trong những ưu tiên của Mexico.

PGS.TS Cù Chí Lợi, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Châu Mỹ chỉ ra rằng hai nước có nhiều điểm tương đồng về tầm nhìn chính trị, chính sách thương mại và các vấn đề quốc tế cùng quan tâm, đặc biệt là quan hệ với các nước lớn. Ông cũng lưu ý một số rào cản cần được tháo gỡ như thuế quan cao, điều tra chống bán phá giá, thiếu thông tin thị trường và khác biệt về văn hóa - ngôn ngữ...

Chuyên gia, doanh nghiệp hiến kế thúc đẩy hợp tác

Tại Hội thảo, Đại sứ Mexico tại Việt Nam Alejandro Negrin Munoz đã giới thiệu về Kế hoạch Mexico của Tổng thống Claudia Sheinbaum, trong đó đề ra nhiều những mục tiêu tham vọng như: đưa Mexico vào nhóm 10 nền kinh tế lớn; là 1 trong 5 quốc gia được ghé thăm nhiều nhất trên thế giới; phát triển 100 khu công nghiệp mới trong 6 năm tới; đạt tỷ lệ nội địa hóa từ 37%-50% trong các sản phẩm hoàn thiện; trở thành 1 trong 10 quốc gia hàng đầu thế giới về giá trị sản xuất hàng không vũ trụ...

Nông sản Việt trưng bày tại hội thảo. (Ảnh: Báo Công thương)

Theo Đại sứ, để hiện thực hóa tiềm năng quan hệ song phương, hai nước cần một khuôn khổ pháp lý và đối thoại chính trị có cấu trúc chặt chẽ hơn. Hiện hai bên đang đàm phán ít nhất 8 hiệp định song phương, được kỳ vọng sẽ tạo nền tảng bền vững cho hợp tác tương lai.

PGS.TS Nguyễn Chiến Thắng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu châu Âu và châu Mỹ, nhận định rằng, hai quốc gia có nhiều điểm chung và tiềm năng hợp tác để thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới, dựa trên đột phá công nghệ và sáng tạo. Việt Nam hiện đang bước vào một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên phát triển hùng cường và thịnh vượng của đất nước. Trong khi đó, Mexico cũng xây dựng kế hoạch phát triển đầy tham vọng về kinh tế, công nghệ, đào tạo... Đây là cơ sở để hai bên mở rộng hợp tác trong nhiều lĩnh vực.

Từ góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Tường Lân, Giám đốc Công ty Du lịch ITA, đề xuất một số giải pháp thiết thực như: mở đường bay thẳng, đơn giản hóa thủ tục visa, đẩy mạnh truyền thông du lịch và tổ chức các sự kiện giao lưu văn hóa song phương. Theo ông, những yếu tố này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân hai nước tiếp cận và hiểu biết lẫn nhau, từ đó thúc đẩy hợp tác ở cấp độ cao hơn.

Nhiều doanh nghiệp dự hội thảo cũng đề xuất Đại sứ quán Việt Nam tại Mexico, Đại sứ quán Mexico tại Việt Nam, Viện Nghiên cứu châu Âu và châu Mỹ tăng cường vai trò kết nối, chia sẻ thông tin thị trường, đặc biệt trong công tác xúc tiến thương mại và hỗ trợ xuất khẩu hàng hóa sang Mexico.

Quan hệ Mexico - Việt Nam sẽ có một tương lai đầy hứa hẹn

Việt Nam - Mexico hướng tới 50 năm kỷ niệm thiết lập quan hệ ngoại giao