Bỏ hình phạt tử hình của một số tội danh: Cần thận trọng và có chọn lọc

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ Luật Hình sự đề xuất bỏ hình phạt tử hình thay thế bằng hình phạt tù chung thân không giảm án đối với 8 tội danh: Tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân; Tội gián điệp; Tội phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh; Tội vận chuyển trái phép chất ma tuý; Tội tham ô tài sản; Tội nhận hối lộ; Tội phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược.

Cho ý kiến về nội dung này, nhiều đại biểu cho rằng cần cân nhắc thận trọng, đặc biệt với các tội phạm tham nhũng và ma túy.

Đại biểu Phạm Văn Hòa, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp. (Ảnh: quochoi.vn)

Theo Cổng thông tin điện tử Quốc hội, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp) đồng tình bỏ án tử hình với 6/8 tội danh, nhưng đề nghị giữ khung tử hình đối với tội tham ô và vận chuyển trái phép chất ma túy vì đây đều là những tội danh nguy hiểm, có tác động tiêu cực rất lớn tới xã hội.

Từ vụ án tại ngân hàng SCB, ông cho rằng mức phạt cao nhất này có tác động lớn đến kết quả thu hồi tài sản. Khi đó, gia đình bị cáo chờ đến khi Viện kiểm sát đề nghị mức án tử hình mới tích cực khắc phục hậu quả.

Đánh giá mức án tử hình có tác động không chỉ trong phòng ngừa, răn đe mà còn giúp trừng trị thích đáng các loại tội phạm nghiêm trọng, trong đó có tội phạm tham nhũng, ông Hòa đề nghị giữ quy định cũ với các tội danh này.

Tuy nhiên, tòa có thể căn cứ mức độ khắc phục hậu quả để xem xét giảm án xuống chung thân, thậm chí tù có thời hạn.

Cùng quan điểm, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương) cho rằng việc bỏ hình phạt tử hình trong một số tội danh không có nghĩa là khoan dung với tội phạm mà là sự điều chỉnh phù hợp với bối cảnh pháp lý, nhận thức nhân quyền, thực tiễn đấu tranh phòng, chống tội phạm hiện nay. “Tuy nhiên, việc bỏ hình phạt tử hình đối với tội danh nào cần có sự xem xét kỹ lưỡng dựa trên các đánh giá khoa học và toàn diện về tính chất, mức độ nguy hiểm, về tình hình tội phạm và thực tiễn áp dụng khi xét xử để không làm giảm tính răn đe của pháp luật”, bà nêu ý kiến.

Cũng đề nghị cần nhắc với việc bỏ khung hình phạt tử hình với một số tội danh, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) cho rằng: “Đối với các loại tội phạm ma túy đặc biệt nghiêm trọng như sản xuất, vận chuyển, tàng trữ, mua bán ma túy với số lượng lớn, có yếu tố xuyên quốc gia thì hậu quả gián tiếp nhưng rất nặng nề, kéo theo nhiều hệ lụy về trật tự, an toàn xã hội, tội phạm hình sự, sức khỏe cộng đồng và an ninh quốc gia. Vì vậy cần thận trọng khi rà soát, cân nhắc việc loại bỏ hình phạt tử hình trong lĩnh vực này. Có thể lựa chọn phương án duy trì hình phạt tử hình đối với các trường hợp đặc biệt nghiêm trọng, có tổ chức, mang tính chuyên nghiệp, tái phạm hoặc cầm đầu đường dây. Đồng thời, xây dựng thêm các cơ chế giảm nhẹ phù hợp cho những trường hợp thành khẩn khai báo, tự nguyện khắc phục hậu quả, góp phần nhanh chóng điều tra mở rộng".

Tăng chế tài với các tội xâm hại sức khỏe cộng đồng

Nội dung khác thu hút sự đồng thuận cao là việc sửa đổi, bổ sung quy định tăng nặng hình phạt đối với các hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thực phẩm giả, vi phạm an toàn vệ sinh thực phẩm, xâm hại môi trường.

Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan, Đoàn đại biểu Quốc hội Thành phố Hồ Chí Minh. (Ảnh: quochoi.vn)

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đắk Lắk) cho rằng các quy định hiện hành chưa đủ sức răn đe: “Trong thời gian qua đã có những vụ việc, những đối tượng tham gia vào vấn đề phạm tội với tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh đã gây ra trên thực tế rất nhiều vấn đề, để lại cho xã hội nhiều hậu quả rất nặng nề và từ tội phạm này cũng đã làm ảnh hưởng, thiệt hại nặng nề về vật chất, về tài sản đặc biệt là xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe của con người. Những vụ việc đó là hậu quả của tội sản xuất, mua bán hàng giả, thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh và đã cho thấy một điều là chúng ta không khoan nên nhượng với với tội danh này. Với loại phạm tội này cần phải có quy định mang tính chất là răn đe và thực tế đến giờ phút này phải là kiên quyết đối với tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh và thuốc phòng bệnh”. Chính vì vậy, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo chỉnh lý lại về điều này để bảo đảm tính răn đe mạnh mẽ.

Đồng tình với ý kiến cần tăng nặng xử lý với các hành vi sản xuất hàng giả, hàng kém chất lượng gây ảnh hưởng tới sức khỏe và tính mạng của người dân, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (Đoàn đại biểu Quốc hội Thành phố Hồ Chí Minh) đề nghị phải đưa thêm khung hình phạt cao nhất là tử hình chứ không còn chỉ là chung thân đối với những trường hợp sản xuất và kinh doanh thực phẩm giả, đặc biệt là sữa và thực phẩm chức năng vì ảnh hưởng đến những người yếu thế trong xã hội và ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe cũng như niềm tin của toàn dân. Bà nêu rõ: Trong quá trình xây dựng luật, cần thiết kế quy định cho phù hợp, tránh để xảy ra tình trạng đến một lúc nào đó chúng ta xuê xoa với những loại tội phạm như thế này, phát hiện đã khó, đến khi phát hiện được lại loay hoay trong xử lý, cân nhắc mức độ, rồi cuối cùng lại kết luận là không có căn cứ áp dụng án tử hình

Cũng đề cập đến hành vi sản xuất thuốc giả, đại biểu Nguyễn Thanh Sang (Đoàn đại biểu Quốc hội Thành phố Hồ Chí Minh) cho rằng tội sản xuất thuốc chữa bệnh, phòng bệnh cũng mất nhân tính không kém gì hành vi giết người, bởi vì là hành vi táng tận lương tâm, biết mà vẫn làm, gây hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng của người dân.

"Không nên nhân đạo đối với những trường hợp gây ra ảnh hưởng quá lớn. Bây giờ chúng ta đang đấu tranh với sản xuất hàng gian, hàng giả thì đối với tội này phải nghiêm trị để giữ kỷ cương phép nước", đại biểu Nguyễn Thanh Sang nói.

Đa số đại biểu đều đồng tình cần phải tăng nặng hình thức xử phạt với hành vi sản xuất thuốc chữa bệnh giả, vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm, phá huỷ môi trường, phá huỷ nguồn lợi thuỷ sản...

Hơn 8.000 phạm nhân được đặc xá dịp 30/4, không phân biệt quốc tịch

Hành trình mới của các phạm nhân được đặc xá